Quantcast
Channel: Medical Writings for Over 18
Viewing all 323 articles
Browse latest View live

Progesterone and pregnancy (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) နဲ႔ ကိုယ္ဝန္

$
0
0
(၁) အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕က 1 month ထိုးေဆးကို Menstruation ပံုမွန္လာလို႔ဆိုျပီး ထိုးခ်င္ၾကပါတယ္။ ထိုးရင္းနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ရသူမ်ားလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ထိုးသင့္ မသင့္ရွင္းျပေပးပါဆရာ။ Menstruation မလာရင္ေနထိုင္မေကာင္းလို႔ 3-mnth ကိုလည္း မထိုးခ်င္ၾကလို႔ပါဆရာ။ ဒီျ့ပင္နည္းလည္းမသံုးခ်င္ရင္ပါဆရာ။
(၂) Dear doctor, I have pregnancy 20 weeks and last a few days some blood sports came a little bit. My doctor advised to take this medicine two weeks at night time. So I would like to know from you about this medicine. Doctor here never explained to me a lot and now I need to take progesterone. So this morning I saw your Facebook talking about this medicine. So I would like to know about this medicine.

ေမးခြန္း (၁) မွာ တလထိုးေဆးလို႔သာပါျပီး ေဆးနာမည္မပါပါ။ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ေဆးအေၾကာင္း ေရးပါမယ္။

Progesterone Injection (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ထိုးေဆး
(၁) (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ထိုးေဆးကို ရာသီမလာတဲ့၊ ရာသီမမွန္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္သံုးတယ္။ ရာသီမမွန္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာေအာက္မွာရွိေနတဲ့ အက်ိတ္ေရာဂါနဲ႔ သားအိမ္ကင္ဆာ အတြက္လဲ သံုးတယ္။

(၂) ရာသီမလာသူေတြကို 5-10 mg ကို ၆-၈ ရက္ဆက္ထိုးေပးတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေဆးကို တုန္႔ျပန္မႈရွိသူေတြမွာ ေဆးထိုးျပီး ၂-၃ ရက္ေနရင္ ေသြးဆင္းမယ္။ ေနာက္လေတြမွာ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(၃) ရာသီမမွန္သူေတြ (ရာသီၾကားရက္ဆင္းသူေတြ) ကို 5-10 mg ကို ၆ ရက္ဆက္ ထိုးေပးတယ္။ ၆ ရက္အတြင္း ေသြးဆင္းမယ္။

(၄) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္
(ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) က အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္္းတမ်ိဳးျဖစ္ျပီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေဟာ္မုန္းလို႔ေခၚႏိုင္တယ္။ (IVF) လို႔ ကိုယ္ဝန္ ေအာင္ျမင္ေစေအာင္ အေထာက္အကူေပးနည္းေတြမွာလဲ သံုးတယ္။ တေန႔ ၁ ခါ တင္ပါးမွာထိုးတယ္။ အဆီနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ အပ္ရွည္သံုးတာေကာင္းတယ္။

(က) Before pregnancy ကိုယ္ဝန္မေဆာင္မီသံုးျခင္း
လလယ္ရက္မွာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးတာနဲ႔ (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ထြက္လာရမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန သဘာဝအတိုင္း ထုတ္ေပးေနတဲ့ ေဟာ္မုန္း နည္းေနရင္။ ဒါမွမဟုတ္ လံုးဝထုတ္မေပးရင္လဲ (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ကိုေပးရတယ္။ သူရွိမွသာ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာက ေကာင္းမယ္။

(ခ) During pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္သံုးျခင္း
(ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ကေန သေႏၡသားဖြံ႔ထြားေစဘို႔ကူညီတယ္။ သေႏၡသားက သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာကပ္ျပီးတာနဲ႔ ဆက္ျပီးတည္ျမဲေနေစဘို႔ လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈-၁ဝ ပါတ္ေနာက္မွာ အခ်င္းျဖစ္လာျပီး (ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) ထုတ္ေပးဘို႔ တာဝန္ယူလာတယ္။

(ပရိုဂ်င္စတီရုန္း) အမ်ိဳးမ်ိဳး
၁။ Vaginal gel ဗဂ်ိဳင္းနားထည့္ရတဲ့ ဂ်ဲလ္ကို တေန႔ ၁ ခါထည့္ရတယ္။ မ်ိဳးဥအလွဴခံတဲ့နည္းကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေအးခဲထားတဲ့ သေႏၡကိုေျပာင္းပို႔တာမ်ိဳးအတြက္ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အထိ ထည့္ေစတယ္။

၂။ Vaginal suppositories ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၃။ Vaginal inserts ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုသံုးတာမ်ားတယ္။ တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၄။ Progesterone oral capsules ေသာက္ေဆး
တေန႔မွာ ၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။ ေမြးလမ္းထဲထည့္ဘို႔ မညႊန္းပါ။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ေသြးဆင္းတာ အမ်ိဳးမ်ိဳး (ၾကားရက္ဆင္းတာ၊ အစက္ကေလးသာဆင္းတာ၊ အရင္ကနဲ႔မတူတာ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေျပာင္း (ပိန္-ဝ) တာ၊ ကိုယ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ဝကအျဖဴဆင္းတာ၊ အသားဝါ၊ ရင္သားတင္းနာတာ၊ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ နာတာ-ယားတာ၊ ဝက္ျခံထြက္တာ၊ အေမႊးထူတာ၊ စိတ္က်တာ၊ ကိုယ္ပူတာ၊ အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ ပ်ိဳ႕တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုအမ်ိဳးသမီးေတြကို ဒီေဆးမထိုးသင့္သလဲ
ေသြးျပန္ေၾကာေရာင္သူ၊ အသဲမေကာင္းသူ၊ ရင္သားနဲ႔ မ်ိဳးပြါးလမ္း ကင္ဆာရွိသူ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန အေၾကာင္းမွန္ မသိရဘဲ ေသြးဆင္းေနသူ၊ Missed abortion ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၁-၂ဝ၁၄
၁၂-၃-၂ဝ၁၄

Endometrial hyperplasia သားအိမ္ထူျခင္း

$
0
0
သမီးကုိ OG က အမ္ထြာေဆာင္း ရုိက္ဖုိ႔တယ္ အေျဖမွာ Endometrial wall thickness = 7.6mm ျဖစ္လုိ႔ သားအိမ္ထူတယ္တဲ့။ သားအိမ္ျခစ္မွကေလးရနိင္မယ္တဲ့။ မျခစ္ဘဲနဲ႔ေဆးေတြဘာေတြေသာက္လုိ႔ရလားဆုိေတာ့မရဘူးတဲ့။ သားအိမ္ျခစ္ျခင္းရဲေကာင္းက်ိဳးဆုိးကိ်ဳးကုိလည္းရွင္းျပပါေပးပါဆရာ။ ျခစ္သင့္ မျခစ္သင့္ အၾကံေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Endometrial hyperplasia သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာထူေနျခင္းဟာ ပံုမွန္မဟုတ္ပါ။ သူ႔မွာရွိတဲ့ (ဂလင္း) ေခၚအိတ္ေတြက ရွိသင့္တာထက္ မ်ားေနမယ္။ အရြယ္ေရာက္စမိန္းကေလးေတြမွာနဲ႔ ေသြးဆံုးကာနီး အမ်ိဳးသမီးၾကီးေတြမွာ ျဖစ္ၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အႏၲရာယ္မျဖစ္ေစပါ။ အႏုၾကည့္မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ေဆးရင္ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ဆဲလ္ေတြရဲ႕ ႏူကလီယပ္စ္ေတြက မူမွန္မဟုတ္တာေတြ႔ႏိုင္တယ္။ atypical adenomatous hyperplasia ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ကင္ဆာမျဖစ္ခင္အဆင့္လို႔သတ္မွတ္တယ္။ endometrial cancer သားအိမ္ကင္ဆာကိုေျပာင္းလာတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဟာ္မုန္းေဆးနဲ႔ ခြဲစိတ္ကုသမႈေတြကေန ကင္ဆာကိုတားႏိုင္တာမ်ားတယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္ပါသလဲ
• estrogen (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္းမ်ားေနျခင္း၊ အသက္မၾကီးေသးသူေတြမွာျဖစ္တယ္။
• estrogen replacement therapy ေသြးဆံုးသူေတြကို ကုသေပးတဲ့ (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္းကို progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ထိန္ညွိတာလိုျခင္း၊
• Young women ရာသီေပၚစမိန္းကေလး၊ irregular menstrual cycles ရာသီမမွန္တဲ့အမ်ိဳးသမီး။

ဘာေတြခံစားရမလဲ
• Vaginal bleeding ၾကားရက္ေသြးဆင္းျခင္း၊ ေသြးဆံုးျပီးေနာက္ေသြးျပန္ဆင္းျခင္း၊
• Heavy menstrual bleeding ရာသီဆင္းေသြးမ်ားျခင္း၊
• Periods that last longer than usual ရာသီဆင္းေနတဲ့ရက္ရွည္ျခင္း၊
• Pain during sexual intercourse အတူေနရင္ မနာစင့္ဘဲနာျခင္း၊
• Amenorrhea (ကိုယ္ဝန္မရွိဘဲ) ရာသီမလာျခင္း၊
• Anovulatory periods ရာသီလာေပမဲ့ မ်ိဳးဥမထြက္ျခင္း။

ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ
• ျဖစ္ခ်င္တာကိုေတာ့ ကာကြယလို႔မရပါ။ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားမႈလို႔သံသယရွိအမ်ိဳးသမီးတိုင္း စစ္ေဆးမႈခံယူသင့္တယ္။
• ေသြးဆံုးသူကို လိုအပ္လို႔ ေဟာ္မုန္းအစားထိုးေပးရင္ progestational agent ကိုပါေရာေပးသင့္တယ္။
• Overweight ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနသူေတြက ေလွ်ာ့ခ်သင့္တယ္။
• Daily exercise ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သင့္တယ္။
• healthy diet က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကိုသာ စားေသာက္ပါ။

ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေရာဂါရွိတာသိမလဲ
• Pap smear သားအိမ္အဝကို ကင္ဆာအတြက္စစ္ေဆးတာလုပ္သင့္တယ္။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
• biopsy of endometrial tissue သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာကို ျဖစ္ယူစစ္ေဆးျခင္း၊
• dilatation and curettage (D&C) သားအိမ္အဝကို ခ်ဲ႕ျပီး ျခစ္ျခင္း၊
• ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္သင့္တယ္၊
• Hysteroscopy ကိရိယာနဲ႔စစ္ေဆးျခင္း၊

ဘယ္လိုကုသမလဲ
• D&C သားအိမ္အဝကို ခ်ဲ႕ျပီး ျခစ္ျခင္း၊
• ေသြးဆံုးအမ်ိဳးသမီးေတြကို ေဟာ္မုန္းေပးတာမွာ progestational agent ေရာေပးပါ။
• ေသြးမဆံုးေသတဲ့အမ်ိဳးသမီးကို oral contraceptives ကိုယ္ဝန္တားေဆးျဖစ္ျဖစ္ Depo-Provera (progestational agent) ကိုယ္ဝန္တားထိုးေဆး ထိုးေပးျခင္း၊ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ထိုးမလဲဆိုတာ တဦးခ်င္းကို ၾကည့္ရတယ္။
• Hysterectomy သားအိမ္ထုတ္ျခင္း၊

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၃-၂ဝ၁၄

Chocolate cyst ေခ်ာကလက္ ဆစ္

$
0
0
ဆရာဦးတင့္ေဆြရွင့္ သမီအိမ္ေထာင္က်တာ တစ္ႏွစ္ႏွင့္ေလးလရွိပါျပီ။ သမီးက ၃၇ ႏွစ္၊ အမ်ိဳးသားက ၃၅ ႏွစ္ပါ။ သားသမီး မရေသးပါ။ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ျပန္စဥ္က အူအတက္ေရာင္လို႔ ခြဲစိတ္ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ သားဥျပြန္ညာဘက္ေဘးမွာ ေခ်ာကလက္ေရာင္ေသြးေတြေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ဆရာဝန္က ေသြးေတြကို စုပ္ထုတ္ေပးျပီး မီးရွိဳ႕ေပးခဲ့ပါတယ္။ ယခင္ကလဲ ရာသီလာရင္ ကိုက္ခဲတာ ၂ ႏွစ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ OG နဲ႔ျပေတာ့ သံုးလခံတားေဆး ၆ လဆက္ထိုးရမယ္ဆိုလို႔ တစ္ၾကိမ္ထိုးပါတယ္။ ကေလးယူဘို႔ၾကိဳးစားေနတာပါ။ ဒီဇဘၤာလထဲမွာ ေသြးနဲနဲဆင္းလို႔ ရန္ကုန္က OG ကိုျပေတာ့ တားေဆး ဆက္မထိုးဘို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီကိုျပန္ေရာက္ျပီး ေသြနည္းနည္းလာေနတာ တစ္လေက်ာ္ၾကာေနျပီ။ ရိုးရိုးဆရာဝန္က Meliane ေဆးေပးပါတယ္။ ၂၁ ရက္ေသာက္ရတယ္။ ေဆးကုန္လို႔ ရာသီျပန္လာေတာ့ အရမ္းကိုက္ခဲ့ပါတယ္။ သမီးကို အၾကံေပးပါရွင့္။

Chocolate cyst of ovary ေခ်ာကလက္ဆစ္ မ်ိဳးဥအိမ္ေရာဂါကို Endometrioid cyst နဲ႔ Endometriosis of ovary လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါတမ်ိဳးကေနျဖစ္တယ္။ (စာ ၂ ပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)

Endometrial tissue ေခၚတဲ့ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာ (တစ္ရွဴး) ေတြက ပံုမွန္ မဟုတ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ေရာက္ေနတာကို ေခၚတယ္။ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာဆိုတာ ရာသီစက္ဝိုင္းအတြင္းမွာ အျမဲမျပတ္ေျပာင္းလဲေနတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ပါးရာကေန ထူတယ္၊ ၾကီးရင့္မယ္၊ ပ်က္စီးျပီး ေသြး (ရာသီ) ဆင္းတယ္။ အဲဒီ (တစ္ရွဴး) ေတြက မ်ိဳးဥအိမ္မွာေရာက္ေနလို႔ ဒီျဖစ္စဥ္ကလဲ အဲဒီေနရာမွာ ျဖစ္ေနေတာ့မယ္။ ခက္တာက သားအိမ္လို ထြက္တဲ့ေသြးက ဆင္းထြက္စရာ ေမြးလမ္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးေတြက ေအာင္းေန၊ စုေဝးေနျပီး အိတ္ျဖစ္လာေတာ့တယ္။ အေရာင္ကေသြးျဖစ္လို႔ ရက္ၾကာေလ အေရာင္ေျပာင္းေလ။ နီညိဳညိဳအေရာင္ကို ေခ်ာကလက္လို႔ေခၚၾကတာမို႔ မ်ိဳးဥအိမ္မွာ ေခ်ာကလက္အိတ္လုိ႔ ေခၚတယ္။ ေသြးေဟာင္းေတြက ေပါက္ထြက္လာႏိုင္ျပန္တယ္။ ေဘးမွာရွိတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္ၾကတဲ့ သားအိမ္၊ ဆီးအိမ္နဲ႔ အစာလမ္းေတြေပၚေရာက္ႏိုင္တယ္။

Treatment ဘယ္လိုကုသမလဲ
(၁) Medication ေဆးေပးနည္း
• NSAID အနာ-အကိုက္သက္သာေဆးေတြေသာက္ရမယ္။ (စာတပုဒ္သပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။)
• Hormonal contraception ေဟာ္မုန္းပါ ကိုယ္ဝန္တားေဆးေပးမယ္။ မ်ိဳဥမထြက္တဲ့ ရာသီစက္ဝန္း ျဖစ္ေနေအာင္ လုပ္ေပးမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးမရေစႏိုင္ပါ။
• Progestational agents (Medroxyprogesterone), Danazol, Gestrinone, or Gonadotropin-releasing hormone agonists (GnRH) ေဆးေတြကိုသံုးတာ မ်ားတယ္။
• GnRH ေဆးကို estrogen နဲ႔ progestogen ေရာေပးတာလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။
• ဒီေဆးေပးနည္းေတြက အားလံုးကို ေပ်ာက္ေစတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ (ေဆာရီး) ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြလဲ ရွိပါမယ္။ ဥပမာ မ်က္ႏွာနီျမန္းတာ၊ အရိုးထုထည္နည္းတာ၊ အသံနက္နဲတာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးတာ၊ မ်က္ႏွာေမႊးမ်ားတာ။

(၂) Surgery ခြဲစိတ္ကုသနည္း
• Laparoscopic surgical approaches ခြဲစိတ္ကိရိယာသံုးျပီး Ovarian adhesions မ်ိဳးအိမ္မွာ တြယ္ကပ္ေနတာေတြကို ရွင္းမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Surgical removal and excision ခြဲစိတ္ထုတ္ပစ္ဘို႔လိုမယ္။
• Laser surgery ေလတာနည္းနဲ႔ Cauterization လွ်ပ္စစ္နည္းလဲသံုးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သိပ္မထိေရာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။
• Endometrioma drainage နည္းနဲ႔ Sclerotherapy နည္းေတြလဲရွိေပမဲ့ သိပ္မေကာင္းလွပါ။
• Conservative surgery ကေလးရႏိုင္ေအာင္ ထိန္းျပီးခြဲစိတ္နည္းကိုလဲ လုပ္ဘို႔လိုတတ္တယ္။ သတိထားဘို႔ရွိျပန္တာက
• FSH values ေဟာ္မုန္းတက္လာႏိုင္ျပီး၊ မ်ိဳးဥအိမ္အလုပ္ကိုနည္းေစႏိုင္တယ္။
• Operative laparoscopic surgery ကိရိယာသံုးခြဲစိတ္နည္းကေန မ်ိဳးပြါးႏိုင္ေခ်ေကာင္းေစႏိုင္ျပီး၊ နာတာကိုလဲ သက္သာေစႏိုင္တယ္။
• Radical surgical options မရတဲ့အဆံုး အားလံုးထုတ္ေပးရတဲ့ခြဲစိတ္နည္းမွာ Singular or bilateral oophorectomy မ်ိဳးဥအိမ္ကို တဖက္ျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္ရတယ္။

1. Endometriosis (1) သားအိမ္ေရာဂါ (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/09/endometriosis.html
2. Endometriosis (2) သားအိမ္ေရာဂါ (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/endometriosis-2.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၃-၂ဝ၁၄

FSH ေဖၚလီကူလာ ေဟာ္မုန္း

$
0
0
ကၽြန္မ အသက္ ၃၈ နွစ္ရွိပါျပီ။ ၂၉ ႏွစ္မွာအိမ္ေထာင္က်ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးလံုးဝ မသံုးစြဲခဲ့ဘူးပါရွင့္။ ၂ဝဝ၈ မွာ ႕႕႕႕႕ မွာေက်ာင္းလာတက္ပါတယ္။ ေယာက်္ားကေတာ့ အလုပ္လုပ္ေပါ့။ ၂ဝဝ၈ ေနာက္ပိုင္းကစျပီး ရာသီက မမွန္ေတာ့ပါဘူး။ ရာသီလာျပီး ခင္ပြန္းနဲ အတူျပန္ေနရင္ ေသြးျပန္နဲနဲဆင္းျခင္ပါတယ္။ ျပီးရင္ရာသီက ၃ လေလာက္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ဒါနဲ ့ရန္ကုန္ျပန္ျပီး specialist နဲ ့ျပေတာ့ေမြးလမ္းေႀကာင္းမွာ အဖုေလးလို ရွိလို႔ ေသြးဆင္းတယ္ ေျပာျပီးေတာ့ D+ C လုပ္ေပးပါတယ္။ ဒါျပီး ၆ လေလာက္ ရာသီမွန္ပါတယ္။ ဆရာေရ ေပ်ာက္ ၆ လ လာ ၂ လေပါ့ဆရာ။ ေဟာ္မုန္းစစ္ႀကည္ ့ေတာ့ FSH ကျမင့္ေနပါတယ္။ ဆရာဝန္က ဘာမွမေျပာေတာ့ ေႀကာက္ရေကာင္းမွန္း မသိခဲ့ပါဘူး။ 72 ကီလိုေလာက္ ရွိေတာ့ ဝိတ္ေလ်ာ့ရမယ္ဆိုျပီး ဒီလုိနဲ႔ပဲျပီးျပီးေျပာက္ေျပာက္ ေနျပန္ပါေရာ။ ရာသီက ေဆးမေသာက္ရင္ မလာသေလာက္ပါပဲ။ ၂ဝ၁၁ (၁၁)ပိုင္း ျမန္မာျပည္မွာ ေဟာ္မုန္းစစ္ျပန္ေရာ FSH ကေတာ့ အရင္ေလာက္ပဲ ျမင့္ေနပါတယ္။ ၂ဝ၁၂ ဇြန္လမွာေတာ ့႕႕႕႕႕ ကို သြားျပေတာ့ ဆရာဝန္က ေသြးဆံုးတာျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္လန္႔ျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္မအသက္က (၃၅) ပါ။ မ်ိဳးရိုးလည္းမရွိပါပဲ ေသြးဆံုးသြားပါတယ္။ အခ်ိန္ရွိတုန္း မ်ိဳးဥအလွဴရွင္နဲ႔ ကေလးတစ္ေယာက္ေလာက္ ႀကိဳးစားၾကည္ ့ရမလား ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။ သားအိမ္ အေျခအေန ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မေမးျခင္တာက ကၽြန္မအေနအထားနဲ႔ ၾကိဳးစားခြင့္ ရွိႏုိင္အံုးမလား ဆိုတာပါ။ ေငြအလြန္သံုးရမဲ့ အေျခအေနဆိုေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ကၽြန္မတို႔လို ျပည္ပေန အလုပ္သမားမ်ား အတြက္ေတာ့ ဆရာ့ရဲ့ ေဆးစာမ်ားက အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ပါရွင့္။ ဆရာက်န္းမာျပီး မိသားစုနဲ႔ ဆက္လက္ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ျမင္ေစရန္ ဆုေတာင္းလ်ွက္။

Follicle-stimulating hormone (FSH) ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက (ေဖၚလီကယ္) ကို ႏိႈးဆြေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္း ျဖစ္တယ္။ သူထြက္ေအာင္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ (ပစ္က်ဴထရီ) အိတ္ကေနထုတ္တဲ့ (ဂိုနာဒိုထေရာ္ဖင္) ကလုပ္ေပးတယ္။ FSH ကေန ဖြံ႔ထြားမႈ၊ ၾကီးထြားမႈနဲ႔ အပ်ိဳျဖစ္စရာသီလာေစေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ FSH နဲ႔ luteinizing hormone (LH) ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးဟာ မ်ိဳးပြါးျခင္းအလုပ္မွာ အလြန္အေရးပါၾကတယ္။

မိန္းမေတြမွာသာမက ေယာက္်ားေတြမွာလဲ germ cells ေခၚတဲ့ မ်ိဳးပြါးဆဲလ္ေတြကို ၾကီးထြားေစဘို႔လုပ္ပါတယ္။

မိန္းမေတြမွာ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက ေဖၚလီကယ္ကို ၾကီးထြားမႈကို အစပ်ိဳးေပးတယ္။ ရာသီျဖစ္စဥ္ထဲက (ေဖၚလီကယ္) အဆင့္မွာ သူက နည္းသြားျပီး၊ (လူတီရယ္) အဆင့္အဆံုးမွာ နဲနဲတက္လာတယ္။ ေနာက္တၾကိမ္ မ်ိဳးဥထြက္ဘို႔ စတင္ေတာ့မယ္။ ေသြးဆံုးကာနီးလာရင္ FSH level မ်ားလာျပီ။ သူ႔ေၾကာင့္ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက (ေဖၚလီကယ္) ေတြ ရင့္လာျပီး ၈-၁ဝ မီလီမီတာ ရွိလာခ်ိန္မွာ Estradiol (အီစထြာဒီေရာ) မ ေဟာ္မုန္းကို ထုတ္ေပးတယ္။ ေဖၚလီကယ္ေတြထဲက တခုထဲသာ ၁၈-၃ဝ မီလီမီတာအထိၾကီးတယ္။ သူကေန မ်ိဳးဥထုတ္ေပးမယ္။

ေယာက္်ားေတြမွာ ပဌမအဆင့္ spermatocytes သုက္ပိုးေတြကို ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္လာေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ Sertoli cells (ဆာတိုရီ ဆဲလ္) ေတြကေန Androgen-binding proteins (အင္ဒရိုဂ်င္) ေပါင္းစပ္ေပးတဲ့ (ပရိုတင္း) ကို ထုတ္ေစတယ္။

High FSH levels အနည္း-အမ်ား
နည္းေနတာဟာ ငယ္ေသးလို႔၊ မ်ားေနတာဟာ အသက္ရလာလို႔ျဖစ္တယ္။ မိန္းမဆိုရင္ ေသြးဆံုးခ်င္လို႔ျဖစ္မယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ မ်ားေနရင္ အသက္ၾကီးလို႔၊ က်ားအေစ့မေကာင္းလို႔ (ထိခိုက္မိ၊ ေဆးေပး၊ အရက္စြဲ)၊ Klinefelter syndrome (ကလိုင္ဖယ္လ္တာ ဆင္ဒရုမ္း)၊ ေဟာ္မုန္းေဆးကုသမႈခံေနလို႔၊ ဦးေႏွာက္အက်ိတ္ရွွိလို႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေယာက္်ားေလးငယ္နဲ႔ မိန္းကေလးငယ္ေတြမ်ာ မ်ားလာရင္ အရြယ္ေရာက္ေတာ့မွာမို႔ျဖစ္မယ္။

Premature menopause ေသြးဆံုးခ်ိန္မေရာက္ခင္မွာ နည္းေနရင္
Premature Ovarian Failure မ်ိဳးဥအိမ္ေစာျပီး အလုပ္မလုပ္ျခင္း၊
Premature Ovarian Aging မ်ိဳးဥအိမ္ ေစာျပီး ၾကီးရင့္ျခင္း၊
Gonadal dysgenesis, Turner syndrome (တားနား ဆင္ဒရုမ္း)၊
Castration မ်ိဳးဥအိမ္ေတြထုတ္ထားျခင္း၊
Swyer syndrome (ေဆြယား ဆင္ဒရုမ္း)၊
Klinefelter syndrome (ကလိုင္ဖယ္လ္တာ ဆင္ဒရုမ္း)၊

Low FSH levels နည္းေနရင္ Hypogonadism ဦးေႏွာက္ထဲက နည္းေနတဲ့ေရာဂါတခုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ subfertility and/or infertility မ်ိဳးပြါးဘို႔မျဖစ္ႏိုင္တာနဲ႔ အားနည္းတာျဖစ္ေနၾကမယ္။ ေယာက္်ားေတြဆိုရင္ သုက္ပိုးေတြ အေရအတြက္ နည္းေနမယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ နည္းေနရင္ ဦးေႏွာက္ထဲက ဂပစ္က်ဴထရီ) နဲ႔ (ဟိုက္ပိုသဲလ္မတ္တ္) ေနရာေတြမွာ ေရာဂါရွိေနလို႔။

မိန္းမေတြဆိုရင္
လူကပိန္လို႔၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်သြားလို႔၊ မ်ိဳးဥမထြက္လို႔၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနလို႔ ျဖစ္မယ္။
Polycystic Ovarian Syndrome မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္ေလးေတြအမ်ားၾကီးရွိေနျခင္း၊
Kallmann syndrome (ကယ္လ္မန္း ဆင္ဒရုမ္း)၊
Hypothalamic suppression (ဟိုက္ပိုသဲလမစ္) အားနည္းျခင္း၊
Hypopituitarism (ပစ္က်ဴထရီ) အားနည္းျခင္း၊
Hyperprolactinemia (ပရိုလက္တင္) မ်ားေနျခင္း၊
Gonadotropin deficiency (ဂိုနာဒိုထေရာဖင္) နည္းျခင္း၊
Gonadal suppression therapy ေဆးေတြေပးျခင္း။

Use as therapy ေဆးကုရာမွာသံုးျခင္း
Infertility therapy ကေလးမရႏိုင္ေသးသူေတြကိုေပးႏိုင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ IVF နည္းနဲ႔ကေလးရေအာင္လုပ္တဲ့အခါ သံုးတယ္။

FSH blood test ေသြးစစ္ရင္ -
(၁) Male ေယာက္်ား
လူပ်ိဳမတိုင္ခင္ 0 - 5.0 mIU/ml
လူပ်ိဳေပါက္ 0.3 - 10.0 mIU/ml
အရြယ္ေရာက္ 1.5 - 12.4 mIU/ml
(၂) Female မိန္းမ
အပ်ိဳမျဖစ္ခင္ 0 - 4.0 mIU/ml
အပ်ိဳေပါက္ 0.3 - 10.0 mIU/ml
အရြယ္ေရာက္ျပီး ေသြးမဆံုးခင္ 4.7 - 21.5 mIU/ml
ေသြးဆံုးျပီး 25.8 - 134.8 mIU/ml

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၃-၂ဝ၁၄

Pregnancy writings links ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စာမ်ား

$
0
0
• Pregnancy - (hCG) ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစစ္တဲ့ ေဟာ္မုန္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/hcg.html
• Pregnancy - Child birth ေယာက္်ား ေဖါင္စီး၊ မိန္းမ မီးေန http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/child-birth.html
• Pregnancy - Chromosome Analysis and Amniocentesis (ခရိုမိုဇုမ္း) ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း နဲ႔ ေရႁမႊာရည္စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/pregnancy-chromosome-analysis-and.html
• Pregnancy - Facts to get pregnant ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ ၾကံေဆာင္နည္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/facts-to-get-pregnant.html
• Pregnancy - How long were you in labor? ကေလးေမြးတံုးက အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ ၾကာခဲ့ပါသလဲ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/how-long-were-you-in-labor.html
• Pregnancy - How she gets pregnant ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/become-pregnant.html
• Pregnancy - Longer labors ကေလးမီးဖြါးရတာ အခ်ိန္ပိုၾကာလာ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/longer-labors.html
• Pregnancy - Looking and Feeling Your Best ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ က်န္းမာျပီး က်က္သေရပါရွိေစဘို႔ အၾကံေကာင္း (၂ဝ) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/looking-and-feeling-your-best-in.html
• Pregnancy - LSCS ဗိုက္ခြဲေမြးရျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/lscs.html
• Pregnancy - Normal Labor ကေလး မီးဖြါးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/labor-pain-cervix-cx-contraction-false.html
• Pregnancy - Placenta Previa အခ်င္း ေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/placenta-previa.html
• Pregnancy - When does it start? ကိုယ္ဝန္ရွိတယ္ဆိုတာ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/when-does-pregnancy-start.html
• Pregnancy Advice (အြန္လိုင္း) သားဖြါး အၾကံေပးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/blog-post_14.html
• Pregnancy after surgery ဗိုက္ခြဲျပီးေနာက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/03/pregnancy-after-surgery.html
• Pregnancy after tubal ligation သားေၾကာျဖတ္ျပီး ကေလးျပန္ရခ်င္တယ္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/pregnancy-after-tubal-ligation.html
• Pregnancy and Air Travel ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေလယာဥ္ခရီး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/01/pregnancy-and-air-travel.html
• Pregnancy and Bleeding During Early Stage ကိုယ္ဝန္ႏုစဥ္ ေသြးဆင္းျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-bleeding-during-early.html
• Pregnancy and Ejaculation ကိုယ္ဝန္ နဲ႔ သုက္လႊတ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/pregnancy-and-ejaculation.htm
• Pregnancy and Essential Diet ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ အထူးလိုအပ္သည့္ အာဟာရမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/10/pregnancy-and-essential-diet.html
• Pregnancy and Exercise ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေလ့က်င့္ခန္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-exercise.htm
• Pregnancy and Expected due date (EDD) ကေလး ဘယ္ေတာ့ေမြးမလဲ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-expected-due-date-edd.html
• Pregnancy and Fetal development သေႏၶသားၾကီးထြားျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/conception.html
• Pregnancy and First Para သားဦးေမြးမယ္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-first-para.html
• Pregnancy and Good diet အစားအစာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ရျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-good-diet.html
• Pregnancy and Hepatitis B ကိုယ္ဝန္ ႏွင့္ ဘီပိုး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/01/pregnancy-and-hepatitis-b.html
• Pregnancy and Hepatitis C အသဲေရာင္ (စီ) နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-hepatitis-c.htm
• Pregnancy and HIV ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ HIV http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/10/hiv-and-pregnancy-hiv.html
• Pregnancy and Home birth အိမ္မွာတင္ ေမြးခ်င္သလား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/04/home-birth_29.html
• Pregnancy and HPV Vaccination သားအိမ္-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-hpv-vaccination.html
• Pregnancy and Intrauterine Death (IUD) ကေလးအထဲမွာ ေသဆံုးသြားျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-intrauterine-death-iud.html
• Pregnancy and Linea negra ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိ ဗိုက္ကိုၾကည့္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-linea-negra.html
• Pregnancy and Morning sickness ကိုယ္ဝန္ရွိစ အိပ္ရာထေရာဂါ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/10/pregnancy-and-morning-sickness_9.html
• Pregnancy and Oscar Test & Triple Test ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ စစ္ေဆးနည္းမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-oscar-test-triple-test.html
• Pregnancy and Pain relief during labor ကေလးေမြးရင္ မနာခ်င္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/pain-relief-during-labor.html
• Pregnancy and Painless childbirth ဗိုက္မနာဘဲ ကေလးေမြးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-painless-childbirth.html
• Pregnancy and Placenta praevia အခ်င္းေနရာ အေရးၾကီးပါတယ္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/10/pregnancy-and-placenta-praevia.html
• Pregnancy and Prednisolone ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ (ပရက္နဆိုလံုး) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-prednisolone.html
• Pregnancy and Preeclampsia (PET) ကိုယ္ဝန္ ေသြးဆိပ္တက္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-preeclampsia-pet.html
• Pregnancy and Rheumatism ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ေလးဘက္နာ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/wed-mar-28-2012-at-1009-am-ra-alaxan.html
• Pregnancy and RPOC အတြင္းမွာ အခ်င္းက်န္ေနျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-rpoc.html
• Pregnancy and Rubella ကုိယ္ဝန္ ႏွင့္ ဂ်ာမန္-ဝက္သက္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-rubella.html
• Pregnancy and Sex (1) ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အရင္လိုေနလို႔ရသလား (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/pregnancy-and-sex.html
• Pregnancy and Sex (2) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အရင္လိုေနလို႔ရသလား (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/sex-during-pregnancy.html
• Pregnancy and Sex (3) ကေလးဖြါးျပီး အတူေနျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/sex-after-delivery.html
• Pregnancy and Sex (4) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ သံုးႏိုင္တဲ့ အေနအထားမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/positions-during-pregnancy.html
• Pregnancy and Sleeping pills ကိုယ္ဝန္ နဲ႔ အိပ္ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-sleeping-pills.html
• Pregnancy and Ultrasound (1) ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ (အာလ္ထြာေဆာင္း) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-ultrasound-1.html
• Pregnancy and Ultrasound (2) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ (အာလ္ထြာေဆာင္း) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-ultrasound-2.html
• Pregnancy and Vomiting ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ အန္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-and-vomiting.html
• Pregnancy and weight gain ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/02/pregnancy-and-weight-gain_9.html
• Pregnancy and weight ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/07/pregnancy-and-weight.html
• Pregnancy and X-ray ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ဓါတ္မွန္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/02/pregnancy-and-x-ray.html
• Pregnancy at Teenage အသက္ငယ္ငယ္ ကိုယ္ဝန္လြယ္အသက္ငယ္ငယ္ ကိုယ္ဝန္လြယ္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/teenage-pregnancy.html
• Pregnancy expectation ကိုယ္ဝန္ရခ်င္လို http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/02/pregnancy-expectation.html
• Pregnancy H mole စပ်စ္သီး-ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/pregnancy-h-mole.html
• Pregnancy Home birth အိမ္မွာတင္ ေမြးခ်င္သလား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/04/home-birth_29.html
• Pregnancy how early can be detected ကိုယ္ဝန္ကို ဘယ္ေလာက္ေစာေစာ သိႏိုင္သလဲ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/pregnancy-how-early-can-be-detected.html
• Pregnancy Hydramnios ေရႁမႊာရည္မ်ားျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/07/hydramnios.html
• Pregnancy Oligohydramnios ေရႁမႊာရည္နည္းျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/07/oligohydramnios.html
• Pregnancy outside the Uterus ထူးဆန္းသည့္ ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/ectopic-pregnancy.html
• Pregnancy Pains ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေဝဒနာ (၂ဝ) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/pregnancy-pains.html
• Pregnancy Prenatal Tests ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ စမ္းသပ္ရမဲ့ စစ္ေဆးနည္းမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/prenatal-tests.html
• Pregnancy prevention by Tubal ligation အမ်ိဳးသမီး သား-သမီး မရေတာ့ေအာင္ လုပ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/tubal-ligation.html
• Pregnancy Question ကိုယ္ဝန္အတြက္ ေမးခြန္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/09/pregnancy-question.html
• Pregnancy questions ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အေမး-အေျဖ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/pregnancy-questions.html
• Pregnancy right after your period ရက္ေရွာင္နည္းမွာ သတိထားစရာ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/09/pregnancy-right-after-your-period.html
• Pregnancy Signs (20) ကိုယ္ဝန္ရွိျခင္း လကၡဏာ (၂ဝ) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/pregnancy-signs.html
• Pregnancy Stages ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အဆင့္မ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/stages-of-pregnancy.html
• Pregnancy Tests ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-tests-1.html
• Pregnancy Third trimester ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနာက္ဆံုး (၃) လ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-third-trimester.html
• Pregnancy Twins (1) အမႊာကေလး လိုခ်င္ပါတယ္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/twins.html
• Pregnancy Twins (2) အမႊာကိုယ္ဝန္ ဘာဆင္ျခင္ရမလဲ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/twin-pregnancy.html
• Pregnancy Urine Test ကိုယ္ဝန္စစ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/pregnancy-urine-test.html
• Pregnancy, LSCS and Anesthesia ဗိုက္ခြဲေမြးတာ ဘယ္ေမ့ေဆး သံုးမွာလဲ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-cs-and-anesthesia.html
• Pregnancy, LSCS and Normal labor ဗိုက္ခြဲေမြးတာ နဲ႔ ရိုးရိုးေမြးတာ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-lscs-and-normal-labor.html
• Premature labor ကေလးေစာေမြးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/11/premature-labor.html
• Prenatal Tests ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ စမ္းသပ္ရမဲ့ စစ္ေဆးနည္းမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/pregnancy-tests-2.html

Azoospermia သုက္ပိုးမရွိျခင္း

$
0
0
ကြ်န္ေတာ္ ႕႕႕႕႕ ျမိ့ဳမွာေနပါတယ္။ ယခု အသက္ ၄ဝ ရွိပါျပီ။ အမ်ဳိးသမီးက အသက္ ၃၇ ႏွစ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ငယ္စဥ္က အဆုတ္တီဘီျဖစ္လို႔ ေဆးတစ္ႏွစ္ေလာက္ေသာက္လိုက္ရပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က်ေတာ့ ကေလးမရပါ။ ဆရာ ေရးထာတာေတြ ရွာဖတ္ၾကည္႔ေတာ႔ ေယာက္်ားေတြမွာ TB epididymo-orchitis က်ား-အစိမွာ တီဘီ ျဖစ္ရင္ သူ႔သုက္ရည္ထဲမွာ Azoospermic သုက္ပိုး မပါလို႔ ကေလးမရတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရးထားေတြ႔ရပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေမးခ်င္တာက IVF နည္းနဲ႔မဟုတ္ပဲ တျခားနည္းနဲ႔ ေဆးေသာက္ ေဆးထိုးျပီး သုတ္ပိုး ထြက္ေအာင္ လုပ္လို႔ရပါသလား။ ကြ်န္ေတာ္ သုတ္ကုိစစ္ၾကည္႔ေတာ့ သုက္ပိုးလုံးဝမပါဟု ဓါက္ခြဲခန္းမွေျပာပါတယ္။ သားသမီး ရရန္အတြက္ လမ္းညႊန္ေပးပါဆရာ။


• ကေလးမရႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြထဲက ေယာက္်ားရဲ႕ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္တခုျဖစ္တယ္။ ကေလးမရတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြထဲမွာ ၅% ရွိတယ္။
• သုက္ပိုးထုတ္လုပ္မႈ ခ်ို႕ယြင္းခ်က္ နဲ႔ လမ္းပိတ္ဆို႔ေနတာ တခုခုျဖစ္မယ္။
• စစ္ေဆးတဲ့အခါ ထုတ္လႊတ္လိုက္တာထဲမွာ သုက္ပိုးမေတြ႔ေပမဲ့ က်ားစိထဲမွာေတာ့ သုက္ပိုးရွိေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေနရာမွာမွ သုက္ပိုးမေတြ႔တာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• မိသားစုလိုက္တာ၊ တခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေပးထားတာ၊ ဓါတ္ကင္တာ စတဲ့အေၾကာင္းခံေတြကို ေမးမယ္။ လူကို စစ္ေဆးမယ္။
• ေသြးစစ္မယ္။ Testosterone (တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းနဲ႔ FSH (ေဖၚလီကူလာ) ေဟာ္မုန္းေတြစစိမယ္။
• Semen samples သုက္ရည္ ၂ ခါယူမယ္။ Standard semen analysis စစ္ေဆးမႈလုပ္မယ္။ ပဌမအၾကိမ္မွာ သုက္ပိုးမေတြ႔ေသရင္ Centrifuge ဗဟိုခြါအားစက္နဲ႔အနယ္ထိုင္ေအာင္လုပ္ျပီး ထပ္စစ္မယ္။
• နည္းနည္းေလးေတြ႔ရင္ လမ္းလံုးဝပိတ္ဆို႔ေနတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သုက္ပိုးကိုအဲလိုရယူျပီး ကေလးရေစေအာင္ နည္းလမ္းကို သံုးႏိုင္မယ္။
• ေနာက္ထပ္စစ္ေဆးမႈ က်ားအစိကိုစစ္ေဆးမယ္။ Testis Biopsy ေခၚတယ္။ FNA mapping လဲလုပ္ႏိုင္တယ္။

ဘာလို႔ သုက္ပိုးမပါသလဲ
• Primary testicular failure, Klinefelter syndrome မူလက်ားအစိအလုပ္မလုပ္ျခင္း၊
• Y chromosome microdeletions ဝိုင္ခရိုမဇုန္း၊
• Genetic infertility due to abnormal chromosomes (karyotype) မ်ိဳးဗီဇခ်ဳ႕ယြင္းျခင္း၊
• Secondary testicular failure, Kallman syndrome ထပ္ဆင့္ က်ားအစိအလုပ္မလုပ္ျခင္း၊
• Hypothalamic/pituitary tumor ဦးေႏွာက္အက်ိတ္၊
• Hyperprolactinemia ပရိုလက္တင္ ေဟာ္မုန္း မ်ားေနျခင္း၊
• Cancer treatment ကင္ဆာကုသမႈခံယူေနျခင္း၊
• Varicocele effect အေၾကာထံုးေရာဂါ၊
• Pituitary suppression, drug induced (anabolic steroids, alcohol, glucocorticoids)
• Testosterone supplements တက္စတိုစတီရုန္းေဆးရယူေနျခင္း၊
• Congenital adrenal hyperplasia ေမြးရာပါ အဒရီနယ္ဂလင္းေရာဂါ၊
• Cancer, kidney or liver failure ကင္ဆာ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသဲ နာတာရွည္ေရာဂါရွိျခင္း၊
• Diabetes mellitus ဆီးခ်ိဳ၊
• Sickle cell anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါတမ်ိဳး၊
• Sperm autoimmunity သုက္ပိုး ေအာ္တိုအင္ျမဴနတီျဖစ္ျခင္း၊
• Pesticide/toxin exposure ေရေႏြးခ်ိဳးျခင္းအပါအဝင္ အဆိပ္အေတာက္နဲ႔ထိေတြ႔မိထားျခင္း၊
• Undescended testicles at birth ေမြးရာပါ က်ားအစိေအာက္မက်ျခင္း၊
• Congenital absence of the vas deferens ေမြးရာပါ အေၾကာမပါျခင္း၊
• Ejaculatory duct obstruction သူက္ထုတ္ျပြန္ပိတ္ေနျခင္း၊
• Epididymitis အေၾကာေရာင္ျခင္း၊
• Scrotal trauma or surgery ထိခိုက္မႈနဲ႔ ခြဲစိတ္မႈ၊
• Young syndrome ယန္း ဆင္ဒရုမ္း၊
• Vasectomy သားေၾကာျဖတ္ထားျခင္း။

Azoospermia due to Blockage လမ္းပိတ္ေနလို႔ သုက္ပိုးမပါျခင္း
• Epididymis (အပီဒီဒါးဒမစ္စ္) အစိအထက္ေနရာမွာ ပိတ္ေနသူ ၆၅% ရွိတယ္။
• Vas deferens (ဗတ္စ္ဒက္ဖရင္) အေၾကာမွာ ပိတ္ေနသူ ၃ဝ% ရွိတယ္။
• Ejaculatory duct သုက္ထုတ္ျပြန္မွာပိတ္ေနသူ ၄% ရွိတယ္။

ပိတ္ဆို႔ျခင္းမရွိသူ
Kallman syndrome နဲ႔ Hyperprolactinemia ေတြဆိုရင္ ကုသေပးလို႔ရတယ္။ သုက္ပိုးကို က်ားအစိကေနထုတ္ယူမယ္။ IVF နဲ႔ ICSI နည္းေတြနဲ႔ ကေလးရေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ ခက္ခဲတာက ၅ဝ% သာသုက္ပိုးထုတ္ယူလို႔ရတယ္။ က်ားအစိ အရြယ္အစား၊ FSH level နဲ႔ Biopsy reading ေတြၾကည့္ျပီး ေအာင္ျမင္ႏိုင္မႈကို မွန္းဘို႔ခက္တာျဖစ္တယ္။

Microsurgery အႏုစိတ္ခြဲစိတ္မႈနဲ႔ ပိတ္ေနတဲ့ေနရာကို တိတိက်က်သိႏိုင္ျပီး Microsurgery repair အႏုစိတ္ခြဲစိတ္မႈနဲ႔ ျပဳျပင္ေပးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၇-၃-၂ဝ၁၄

Menstruation writings links ရာသီအေၾကာင္းေဆးပညာစာမ်ား

$
0
0
• Menstrogen and Flibanserin အမ်ိဳးသမီးေဆးမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/menstrogen.html
• Menstrual mood swings ရာသီလာျခင္းႏွင့္ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/menstrual-mood-swings.html
• Menstrual Suppression ရာသီမလာေအာင္ႏွိမ္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/08/menstrual-suppression.html
• Menstruation (1) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/04/menstruation.html
• Menstruation (2) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/04/menstruation_25.html
• Menstruation (3) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ (၃) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/10/menstruation-3.html
• Menstruation (4) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ (၄) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/10/menstruation-4.html
• Menstruation Period Signals ရာသီ မမွန္ရင္ သတိထားစရာေတြ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/period-signals.html
• Menstruation Questions ရာသီအေၾကာင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/menstruation-questions.html

Female Viagra အမ်ိဳးသမီး ဗိုင္ယာဂရာ

$
0
0
(၁) တစ္ေန႔မွာ အစ္မရဲ႕ေယာက္်ားဟာ ကြ်န္ေတာ့္ကို တိုင္ပင္ပါတယ္။ အစ္မနဲ႔ အတူမေနတာ တစ္ႏွစ္ ေက်ာ္သြားၿပီတဲ့။ အစ္မ ကိုယ္ဝန္ရကတည္းက အတူမေနက အခုထက္ထိပါပဲ။ အစ္မဟာ လိင္စိတ္ နည္းပါးလာပါတယ္။ အစ္မက အသက္ သံုးဆယ့္ရွစ္ႏွစ္ ေက်ာ္သြားပါၿပီ။ အဲဒါ့ အတူေနရာေအာင္ မိန္းမ-ေဟာ္မုန္းေဆး တိုက္ရင္ ေကာင္းမလားလို႔ တိုင္ပင္ၾကည့္တာပါ။
(၂) Viagra ကို မိန္းကေလးကို တိုက္လို႔ ရပါသလား။ ပမာဏ ဘယ္မွ် တိုက္ရပါသလဲ။ မေကာင္းေသာအက်ိဳးဆက္ ဘာမ်ားရွိပါသလဲ။

Viagra (ဗိုင္ယာဂရာ) ေဆးဟာ ေယာက္်ားသံုးေဆးအေနနဲ႔လာတယ္။ ပန္းေသ၊ ပန္းညႇိဳးအတြက္ျဖစ္တယ္။ ထိေရာက္တယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး နည္းတယ္။ ေရာင္းေကာင္းတယ္။ သံုးေနသူေတြ အလြန္မ်ားတယ္။ က်ားလိင္တံကို ေသြးေတြ ပိုစီးေလွ်ာက္လာေစရာကေန အဂၤါသန္မႈ ျဖစ္ေစတယ္။ လိင္စိတ္ ထၾကြေစေအာင္ လုပ္မေပးပါ။ က်ားအဂၤါပိုၾကီးေစေအာင္ လုပ္မေပးပါ။ လိင္ဆက္ဆံမႈ ပိုေကာင္းေစေအာင္ လုပ္မေပးပါ။

Sildenafil citrate ပါတာကို အေမရိကားမွာ ပဌမဆံုး မွတ္ပံုတင္တဲ့ Pfizer ေဆးကုမၸဏီကသာ Viagra လို႔ သံုးစြဲခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီထဲက ေဆးမ်ိဳး ပါတာေတြ တျခားနာမည္ေတြ အမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေနရာတကာမွာ ေရာင္းေနပါျပီ။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေဆးထဲမွာ Sildenafil citrate ပါတယ္။

ပံုမွန္က်န္းမာေနသူေတြသံုးဘို႔ မလိုအပ္ပါ။ တခုေတာ့ပိုတာက တၾကိမ္ဆက္ဆံျပီး ေနာက္တၾကိမ္ စိတ္ျပန္ျဖစ္မဲ့အခ်ိန္ တိုေစႏိုင္တယ္ လို႔ ေလ့လာမႈအသစ္ေတြအရ သိရတယ္။ အလားတူ သတၠိရွိတဲ့ တျခားနာမည္ေတြ ရွိတယ္။ ေဆးထုတ္တဲ့ ကုမၸဏီ၊ တကယ္သံုးဘူးသူကေန အာမခံခ်က္ေတြေတာ့ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အာမခံခ်က္ ဆိုတာ သိပ္မေရရာတာက မ်ားတယ္။ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ နည္းေလေလ အဲလို အားနည္းခ်က္ေတြ မ်ားေလးေလ။

ေဆးနာမည္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔လာတယ္။
Vigora 100
Viagra 50, 100
Levitra 20 mg
Generic Viagra
Silagra
Kamagra Oral Jelly
Caverta 100
Edegra
Forzest 20
Generic Levitra
Generic Viagra Soft Tabs
Kamagra 100
Penegra
Tadalis Sx
Zenegra

လူငယ္ေတြ၊ အေတြ႔အၾကံဳ စရွိသူေတြ သုတ္လႊတ္ခ်ိန္ျမန္တဲ့အတြက္ ဒီေဆးမ်ိဳး မသံုးသင့္ပါ။ အဲလို လူေတြထဲက အေဖၚ မိန္းကေလးကို ေပးရင္ မေကာင္းပါ။ သူက စိတ္ျဖစ္ေန ကိုယ္က ျမန္ေနရင္ ေျပာင္းျပန္အက်ိဳးရေစမယ္။ သုတ္လႊတ္ေစာတာအတြက္ နည္းနဲ႔ေဆးက သပ္သပ္ရွိတယ္။ ေရးထားတာ ရွာဖတ္ပါ။

အမ်ိဳးသမီးေတြ
Viagra အစစ္ဟာ အျပာေရာင္ေဆးျပားျဖစ္လို႔ Blue pills လို႔ တင္စားၾကတယ္။ အခုလို အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ကို ပန္းေရာင္နဲ႔ထုတ္ေတာ့ Pink pills ေခၚတယ္။ ဘာေရာင္ျဖစ္ျဖစ္ ဘာနာမည္ေပးေပး ေဆးကေတာ့ Sildenafil citrate ပါဘဲ။

ဆရာဝန္တခ်ိဳ႕ေျပာတာက "၄၃% ေသာအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ Female sexual arousal disorder (FSAD) အမ်ိဳးသမီး လိင္စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈ အားနည္းျခင္း နဲ႔ Female sexual dysfunction (FSD) အမ်ိဳးသမီး လိင္ကိစၥ ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း ဆိုတဲ့ ၂ မ်ိဳး ခံစားေနၾကရတယ္။"အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ လိင္စိတ္က ပံုမွန္ရွိသင့္တာထက္ နည္းလာတာက အေၾကာင္းတရား တပါးမကရွိတယ္။
• Hormone abnormalities ေဟာ္မုန္းနည္းျခင္း၊
• Tranquillizers စိတ္ျငိမ္ေဆးစတာ သံုးစြဲထားျခင္း၊
• Alcoholism အရက္၊
• Some illnesses ေက်ာက္ကပ္၊ေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိေနျခင္း၊
• Obesity and anorexia အဝလြန္ျခင္း၊ အလြန္ပိန္ေနျခင္း၊
• Anemia ေသြးအားနည္းျခင္း၊
• Pregnancy and recent childbirth ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနျခင္း၊ ကေလးမီးဖြါးထားရျခင္း၊
• Menopause ေသြးဆံုးသြားျခင္း၊
• Depression စိတ္က်ေရာဂါ၊
• Fatigue အားယုတ္ေနျခင္း၊
• Stress and overwork စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္း၊ အလုပ္လုပ္ရတာမ်ားျခင္း၊
• Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ကဲေနျခင္း၊
• Financial, job or family worries လူမႈေရး၊ စီးပြါးေရး အခက္အခဲျဖစ္ေနျခင္း၊
• Past sexual abuse အရင္က လိင္ေစာ္ကားမႈခံခဲ့ရဘူးျခင္း၊

ေၾကာ္ညာျပီးေရာင္းတဲ့ေဆးေတြလဲ ရွိေသးတယ္။
Alura-Intimacy Creme (Mycreme, Viacreme) လိမ္းေဆး၊ သဘာဝပစည္းေတြကေနထုတ္လုပ္တာလို႔ ဖတ္ရတယ္။ ထိေရာက္တယ္လို႔ ေဆးေရာင္းသူေတြသာမက သတင္းစာေတြကလဲေရးၾကတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) မွာ လိမ္းရတယ္။ ေဆးလိမ္းလိုက္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလို ပူရွိန္းေႏြးလာမယ္။ စကားလံုးေရြးတတ္သူေတြက အေအးပူေလာင္တာတဲ့။ ၁ဝ-၃ဝ မိနစ္ေနရင္ အဆင္သင့္ျဖစ္သြားမယ္တဲ့။ HerSolution ေဆးကလဲ လိင္အဂၤါေနရာေတြဆီ ေသြးပိုေလွ်ာက္ေစတယ္လို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ ေဆးလံုးျဖစ္တယ္။ သဘာဝ လိင္စိတ္အားေပးျဖစ္တယ္။ ၆ လ အာမခံဆိုျပီး ေၾကာ္ညာထားတယ္။

ဆရာဝန္ေတြညႊန္တာက အမ်ိဳးသမီးေတြကိုလဲ ေယာက္်ားေတြသံုးတဲ့ Viagra ဒါမွမဟုတ္ အလားတူေဆးကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ Female Viagra ကို တရားဝင္ မေရာင္းေသးပါ။ ဒါေပမဲ့ ေဆး အေရာင္က အျပာကေန ပန္းေရာင္သာ ျဖစ္မယ္၊အထဲမွာ Sildenafil citrate ေဆး အတူတူသာ ပါမယ္။ ေဆးနာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ 1-2-3 tab, Aglowmed, 11PM tab, Khandelwal, Adams delite tab, Ind-swift, AIRBUS tab, ALLPINK-50 tab, ALSIGRA tab, ANDROZ tab, ASSURANS tab, CAVERTA tab, CIDAFIL tab, ECTILE tab, EDEGRA tab, EDEGRA tab, ERIX tab, ERIX tab, EUNICE tab, Intigra tab, Juan tab, Kamagra gold tab, Lifty tab, MANFORCE tab, MERIDAY tab, NYTE tab, PEFOMAX-50 tab, PENEGRA tab, PENEGRA tab, PROGRA tab, RATIGRA tab, RATIGRA tab, REZUM tab, ROCKY-50 tab, SEX-GRA jelly oral, SILAGRA tab, SILAGRA tab, STALLION tab, TARGET tab, TYGRA-50 tab, UPLIFT tab, VIGREKS tab, VIGREKS tab, WINGORA tab, ZERECT tab

Female Viagra ေဆးကိုသံုးရင္ -
• ေသြးထဲမွာ (တက္စတိုစတီရုမ္း) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာေစမယ္၊
• လိင္စိတ္ပိုလာေစမယ္၊
• လိင္စိတ္ေနာက္တခါ ျပန္ျဖစ္တာ ျမန္ေစမယ္၊
• ႏိုးဆြမႈ လုပ္ေပးတဲ့အခါ ပိုသိသာမယ္၊
• ျပီးဆံုးျခင္း အရည္အေသြးပိုေကာင္းေစမယ္၊
• အသက္ရေနသူ၊ သားအိမ္ထုတ္ထားသူ၊ ေသြးဆံုးသြားသူေတြအတြက္လဲ အရင္လိုစိတ္မ်ိဳးျပန္ရေစမယ္။

Female Viagra ဆိုတာ ေသာက္ေဆးျဖစ္တယ္။ 50mg ထက္မလိုပါ။ ေဆးေသာက္သူဟာ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ မရွိရပါ။ ေဆးအစြမ္းကေတာ့ ေယာက္်ားေတြမွာ ျဖစ္ေစသလိုပါဘဲ။ လိင္အဂၤါ ေနရာဆီမွာ ေသြးေတြပိုျပီး စီးေလွ်ာက္လာေစမယ္။ စိုစြပ္မႈလဲ ရလာမယ္။ ငါေဆးေသာက္ထားတယ္ ဆိုျပီး စိတ္ကလဲ ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။

ေဆးေသာက္ျပီးေနာက္ ၃ဝ မိနစ္ကေန ၁ နာရီအတြင္းမွာ လိင္စိတ္ ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ေဆးေသာက္ျပီး ၄-၆ နာရီအထိ ေဆးအရွိန္ရွိေနမယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္၊ အေျခအေနတခါနဲ႔တခါ မတူတတ္ပါ။ တေလာက လူနာ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ကို ဒီေဆးမ်ိဳး Vigora-50 ညႊန္းခဲ့တယ္။ Follow-up ေနာက္တၾကိမ္ ျပန္ျပတဲ့အခါ အေျခအေနကို ေမးတယ္။ သူက ျမန္မာစကား နည္းနည္းသာတတ္လို႔ လက္ ၅ ေခ်ာင္းေထာင္ျပျပီး မိနစ္ ၅ဝ တဲ့။ အဆင္ေျပေၾကာင္း (ေဘာ္ဒီ-လင္းေဂြ႔ခ်္) နဲ႔ ေျဖပါတယ္။

၁၂-၈-၂ဝဝ၈ ေန႔ အိႏၵိယကလာတဲ့ သတင္းတပုဒ္မွာ Desi Viagra is turn-on for women too "ေဒစီ-ဗိုင္ယာဂရာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ပါ အသံုးက်တယ္"လို႔ဆိုပါတယ္။ (ေဒစီ) ဆိုတာ အႏၵိယမွာ ဣထိယလိင္ကို ညႊန္းတာ ျဖစ္တယ္။

"ေယာက္်ားေတြက အဂၤါျဂိဳလ္ကလာတာျဖစ္ျဖစ္ မိန္းမေတြက ေသာၾကာျဂိဳဟ္ကလာလာ ႏွစ္ေယာက္သား ေတြ႔ၾကရင္ ေပါင္းကူး ဆက္ေပးမဲ့ဟာ ရွိပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ အိပ္ခန္းထဲမွာေပါ့"လို႔ ဖတ္တဲ့သူေတြစိတ္ကို ဆြဲေဆာင္တဲ့ အေရးအသားနဲ႔ သတင္းကို ဖြင့္ထားပါတယ္။

ပုဂၢလိက ေဆးကုမၸဏီကေန အိႏၵိယျမိဳ႕ၾကီး ၈ ျမိဳ႕မွာ ေလ့လာမႈ လုပ္ပါသတဲ့။ ေလ့လာမႈရလဒ္ကေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြမွာသာမက အမ်ိဳးသမီးမ်ားလဲ (ေဟာ့တ္) တာပါဘဲတဲ့။ အိႏၵိယသူေပါင္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ကို ေလ့လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ဟာ လိင္ကိစၥမွာ ျပႆနာရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ ျပႆနာဆိုတာ လိင္စိတ္နည္းတာ၊ လိင္စိတ္မလာတာ၊ လိင္စိတ္ျပည့္ဝမႈေႏွးတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ မျပည့္ဝတာမ်ိဳးေတြကို ေခၚပါတယ္။ အခုေဆးေပးေတာ့ အားလံုး ေကာင္းပါတယ္ရွင့္ ျဖစ္ပါသတဲ့။

(အမက္ဒါဘတ္) ျမိဳ႕က စိတ္ဆရာဝန္ကေန ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ေဆးရံုက အမ်ိဳးသမီးလူနာ ၂ဝ ေယာက္ထဲက ၁၄ ေယာက္ကို စမ္းသပ္ၾကည့္တာ ၈ဝ% ေသာ အမ်ိဳးသမီးလူနာေတြမွာ ေကာင္းမြန္-တိုးတက္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။

ဒီေလ့လာမႈဟာ (မီဒီယာ) စားသံုးတဲ့အဆင့္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ တကယ့္ ေဆးသုေတသနအဆင့္ မဟုတ္ေသးပါ။ ဆန္းစစ္မႈေတြ အက်အန လုပ္ေနပါတယ္။ ေကာင္းမွာေတြေရာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးပါ ကံေသကမၼ ေျပာမရေသးပါခင္ဗ်ား။ ေဆးဘယ္ေလာက္ တိုက္ရသလဲ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာရရင္ ေယာက္်ားေတြနဲ႔ သိပ္မကြာႏိုင္ပါ။

Female Viagra အမ်ိဳးသမီး (ဗိုင္ယာဂရာ) ပန္းေရာင္ေဆးေရာင္းသူေတြအေျပာအရ ေဆးကို FSAD အမ်ိဳးသမီး လိင္စိတ္မလာတာနဲ႔ FSD အမ်ိဳးသမီး လိင္ဆက္ဆံမႈမွာ အခက္အခဲရွိတာေတြ အတြက္လို႔ ေဆးညႊန္းထားတယ္။ ေဆးေသာက္နည္းကေတာ့ အစာနဲ႔ နီးနီးေဝးေဝးေသာက္ႏိုင္တယ္။ ၄၅ မိနစ္ေနရင္ အစြမ္းျပမယ္။ ၄-၆ နာရီအထိ ၾကာေနႏိုင္တယ္။ မ်က္ႏွာနီျမန္းတာ၊ အလင္းေရာင္ကို သူမ်ားေလာက္ အထိမခံႏိုင္တာ၊ ေနမေကာင္း ျဖစ္ခ်င္သလို ေနတာေတြက ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္။

• Female Libido အမ်ိဳးသမီး “စိတ္” နည္းေနျခင္း http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/female-libido.html
• Female Viagra အမ်ိဳးသမီး (ဗိုင္ယာဂရာ) http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/11/female-viagra.html
• Aphrodisiac လိင္စိတ္အားေပး အစာနဲ႔ ေဆးမ်ား http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/aphrodisiac.html
• Viagra သန္မာေစတဲ့ေဆး http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/jan-8-2011-at-1154-am-viagra-viagra.htmlေတြကိုလဲ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၉-၂-၂ဝ၁၂

Cervicitis သားအိမ္ဝ ေရာင္ျခင္း

$
0
0
Apr 3, 2011 at 5:40 PM
Cervicitis ဆိုတာ ေရာဂါလား၊ ဘာပါလဲ။ ဘာေၾကာင့္ ၿဖစ္ရတယ္ ဆိုတာရယ္ ၿဖစ္ေနတာက ေရာဂါဆို ဘယ္လို ကုသရတယ္၊ ဘာေတြ ေရွာင္လို႔ ဘယ္လိုေနရတယ္၊ က်န္းမာေရး-ပညာေပး ေၿပာၿပရွင္းၿပေပးပါ။

Cervicitis ဆိုတာ သားအိမ္အဝေရာင္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီး တဝက္ေလာက္ တသက္မွာ တခါျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ ျဖစ္ေနမွန္း မသိၾကတာလဲ မနည္းဘူး။ Bacterial vaginosis (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္ရာကေနလဲ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

အသက္ ငယ္ငယ္နဲ႔ ဖို-မဆက္ဆံတာ၊ လိင္ဆက္ဆံနည္း ဆန္းျပားတာ၊ (ကြန္ဒြမ္) မပါဘဲ ဆက္ဆံတာ၊ အရင္က STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္ဘူးတာ၊ လိင္ဆက္ဆံဘက္ အေဖၚမ်ားတာေတြက ဒီေရာဂါ ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။

လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲက Gonorrhea ဂႏိုရီးယား၊ Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီယား)၊ Trichomoniasis (ထရြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္)၊ HIV (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ)၊ Genital herpes လိင္လမ္းေရယံု ေတြကေန ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ HPV လိင္လမ္း-ၾကြက္ႏို႔ ကေန အဲလို ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ့ Mayo Clinic ကေတာ့ သက္ေသ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ေရာဂါပိုး မဟုတ္ေပမဲ့လဲ -
• Vaginal douches ေမြးလမ္းေဆးေၾကာင္းသံုး ေဆးရည္ေတြ၊
• Pessary, Tampon ရာသီလာတံုး သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ၊
• Cervical cap, Diaphragm, Latex, Contraceptive creams ကိုယ္ဝန္တား ပစၥည္း-ေဆးေတြ၊
• သုတ္ပိုးသတ္ေဆး၊ (ကြန္ဒြမ္) ေတြနဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲ ပိုးဝင္တာ ပိုလြယ္ေစတယ္။
• စစ္ေဆးရာမွာ သံုးတဲ့ Surgical instrument ခြဲစိတ္ကရိယာေတြကေနလဲ ပိုးမသန္႔ရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• တခ်ိဳ႕မွာ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ ရွာမေတြ႔တတ္ပါ။

သားအိမ္ဝ ေရာင္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုးသိလာမဲ့ လကၡဏာကေတာ့ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန တခုခုဆင္းတာ ျဖစ္တယ္။ အျဖဴေရာင္၊ အဝါေရာင္၊ မီးခိုးေရာင္ စတဲ့ အေရာင္ေတြလဲ ဆင္းႏိုင္တယ္။ ရာသီဆင္းအျပီး ပိုသိသာတယ္။ ယားမယ္၊ အေနရခက္မယ္၊ ဆက္ဆံရင္ နာမယ္၊ ၾကားရက္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆက္ဆံေနတံုး ျဖစ္ျဖစ္ ေသြးဆင္းမယ္၊ ဆီးပူ-ဆီးေအာင့္မယ္၊ ခါးျဖစ္ျဖစ္ ဆီးစပ္ျဖစ္ျဖစ္ နာမယ္။ ဆိုးတဲ့ အဆင့္ ျဖစ္လာရင္ အနံ႔ဆိုးဝါးတာေတြ ဆင္းမယ္။ ဒိေနာက္ ကိုယ္ပူလာမယ္၊ ပ်ိဳ႕ျခင္လာမယ္။

ေရာဂါလို႔ သံသယနဲ႔ လာသူကို ေရာဂါ ရာဇဝင္ ေမးတယ္။ ခံစားေနရာတာအျပင္ လိင္ဆက္ဆံေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး ေမးမယ္။ Pelvic exam ေမြးလမ္း စစ္ေဆးမယ္။ Specimen collection ေမြးလမ္းက ဆင္းေနတာကို ရယူစစ္ေဆးမယ္။ သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ဟုတ္-မဟုတ္ကို Pap smear test နည္းနဲ႔ သိႏိုင္တယ္။

1. Chlamydia trachomatis ပိုးက Neisseria gonorrhoeae ပိုးထက္ပိုျပီး အျဖစ္မ်ားတယ္။
2. နဲနဲပါးပါး ျဖစ္တတ္တဲ့ Herpes simplex virus (HSV) နဲ႔ T. vaginalis ပိုးေတြကေန သားအိမ္အဝရဲ႕ Ectocervix အေပၚယံလႊာ Squamous epithelium ကို ထိခိုက္ေစတယ္။
3. Mycoplasma genitalium, Streptococci (A and B) (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကလဲ ျဖစ္ေစတယ္။
4. Cytomegalovirus (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ လကၡဏာ မျပတာ မ်ားတယ္။

Antibiotic therapy ေဆးေတြက အေတာ္ႏိုင္ပါတယ္။
• STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြဆိုရင္ ဆိုင္ရာ-ႏိုင္ရာ ေဆးေတြ ေပးရမယ္။
• Chlamydial cervicitis ျဖစ္တာကို Doxycycline ေဆးေပးတာ မ်ားတယ္။
• Genital herpes ေမြးလမ္း-ေရယံုဆိုရင္ Acyclovir (Zovirax) ေဆးေပးမယ္။
• ၇ ရက္ လိင္မဆက္ဆံပါနဲ႔။
• Safe-sex practices စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆံမႈျပဳပါ။ ကိုယ့္အေဖၚကိုယ္ သိပါ။ အေဖၚမ်ားတာ မေကာင္းပါ။
• ေရာဂါပိုးက ေမြးလမ္းမွာ ေရာဂါစကတည္းက သားအိမ္အထိ မေရာက္ခင္ ေဆးကုပါ။
• Electrocoagulation လွ်ပ္စစ္နည္း၊ Cryotherapy ေအးခဲေစနည္း နဲ႔ Laser (ေလဆာ) နည္းေတြနဲ႔လဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးနဲ႔မရမွ လုပ္ပါတယ္။ ဒါေတြလုပ္ရင္ ေမြးလမ္းက်ဥ္းတာ ထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘာမွ မခံစားရလို႔ မကုဘဲေနရင္ ၾကာေတာ့ -
1. Pelvic Inflammatory Disease (PID) တင္ပဆံုးတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္တာ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
2. Infertility ကေလးမရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
3. Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ႏိုင္တယ္။
4. Chronic pelvic pain ဆီးစပ္ေနရာ တာရွည္ နာေနတတ္တယ္။
5. Spontaneous abortion သူ႔အလိုလို ကိုယ္ဝန္ ပ်က္တတ္တယ္။
6. Cervical cancer သားအိမ္အဝ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
7. ကေလး ေစာေမြးႏိုင္တယ္။
8. ေမြးလာတဲ့ကေလး ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ ႏူမိုးနီးယား၊ မ်က္စိထိခိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Chlamydia ကို ကုသရတာ မခက္ပါ။
• Azithromycin 1 gm တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Azithromycin 500mg ပဌမေန႔၊ 250mg တေန႔တၾကိမ္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ၃ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။
• HIV-positive ျဖစ္ေနသူေတြလဲ အတူတူေပးႏိုင္တယ္။
• Tetracycline 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္၊ Rosaramicin ေဆးေတြကို 95% ေပ်ာက္မယ္။
• Erythromycin 250-500-800 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္။ ေဆးေပးတာ ၇၇-၁ဝဝ% ေပ်ာက္တယ္။
• Ofloxacin, Trovafloxacin, Minocycline, Lymecycline, Clarithromycin, Ampicillin, Rifampicin ေဆးေတြ ေပးတာကို တိက်တဲ့ အေထာက္အထား မရွိေသးဘူး။
• Ciprofloxacin ေပးတာ ၆၃-၉၂% ေပ်ာက္တယ္လို႔ သုေတသနတခုက ေတြ႔ျပီး ေနာက္တခုက မေတြ႔ရဘူး။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို Azithromycin တခါထဲ ေပးတာက Erythromycin x 7 days ေပးတာထက္ ပိုေကာင္းတယ္။
• ေဆးေသာက္ေနတံုးမွာ လိင္ဆက္ဆံတာကို တပါတ္ေရွာင္ေနသင့္ၾကတယ္။

Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) အျဖစ္မ်ားဆံုး STD http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/chlamydia-std.html
Chlamydia Vs Gonorrhea (ကလာမိုင္ဒီးယား) နဲ႔ (ဂႏိုးရီးယား) ျခားနာခ်က္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/01/blog-post.html
Vulvovaginitis အမ်ိဳးသမီးအဂၤါ ေရာင္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/06/vaginitis.html
Vaginitis ေမြးလမ္း-ေရာဂါ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/vaginitis.html
Vaginal Discharge ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/vaginal-discharge.html
Vaginal infections ေမြးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/vaginal-infections.html
Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ ယားျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/vaginal-itching.html

Dr. တင့္ေဆြ
၃-၄-၂ဝ၁၁

Stress and infertility စိတ္ဖိအားမ်ားတာနဲ႔ သားသမီးမရႏိုင္တာ ဆက္စပ္မႈရွိ

$
0
0
• ၂၅-၃-၂ဝ၁၄ ေန႔ လန္ဒန္ကလာတဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ေဆးပညာသတင္းမွာပါတာပါ။ စိတ္ဖိအားမ်ားတာကို တိုင္းတာစရာကေတာ့ (အာလ္ဖါအမိုင္းေလ့စ္) ေခၚတဲ့ (အင္ဇိုင္းမ္) တမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။
• ကေလးမရႏိုင္ေသးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ သြားရည္ထဲမွာ အဲဒီ (အင္ဇိုင္းမ္) ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲကို တိုင္းတာျပီး၊ တျခားအမ်ိဳးသမီးေတြမွာရွိတာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပီးမွ ေကာက္ခ်က္ဆြဲလိုက္တာပါ။
• စိတ္ဖိအားမ်ားေနတဲ့ တနည္းအားျဖင့္ (အင္ဇိုင္းမ္) မ်ားေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ၃ဝ% ကေလးရႏိုင္စြမ္း နည္းၾကတယ္။ (အင္ဖါတလတီ) အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရေျပာရရင္ ထက္ဝက္ေလာက္သာရွိတယ္။
• (အင္ဖါတလတီ) ကေလးမရႏိုင္ျခင္းလို႔ ေဆးပညာက သတ္မွတ္ခ်က္ထဲ အက်ံဳးဝင္ဘို႔ဆိုတာ ၁၂ လၾကာ လင္နဲ႔မယား အကာအကြယ္၊ တားနည္းတစံုတရာမသံုးၾကဘဲ အတူေနၾကေပမဲ့ ကိုယ္ဝန္မရေသးသူကို ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။
• ဒီလိုမ်ိဳးေလ့လာမႈကို အရင္ကလဲတခါျပဳခဲ့ပါတယ္။ အခုတခါမွာေတာ့ ပိုျပီးခိုင္မာတဲ့ေကာက္ခ်က္ကို ဆြဲႏိုင္လာပါတယ္။
• ေဒါက္တာ (လင့္ခ်္) နဲ႔အဖြဲ႔ကေန အသက္ (၁၈) ႏွစ္ကေန (၄ဝ) ရွိၾကျပီး၊ ကေလးရဘို႔ ၾကိဳးစားေနၾကတဲ့ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၅ဝ၁) ေယာက္ကို ၁၂ လတာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔မွာ ကေလးမရႏိုင္ေအာင္ သိသာတဲ့အားနည္းခ်က္ဆိုတာလဲ မရွိၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ စာရင္းသြင္းတဲ့ေန႔ ေနာက္ မနက္မွာနဲ႔ ရာသီပဌမေန႔ မနက္ေတြမွာ ရယူထားတဲ့ သြားရည္ထဲက (အင္ဇိုင္းမ္) ေတြကို တိုင္းတာပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၃၇၃) ေယာက္ဆီက ရလဒ္ေတြဟာ သုေတသနမွာတန္းဝင္ခဲ့ပါတယ္။
• ဒီသုေတသနရဲ႕ အက်ိဳးတရားကေတာ့ “ကေလးမရေသးသူေတြဟာ စိတ္ဖိအားကို ေလွ်ာ့နည္းေစျပီး၊ ကေလးအေမေတြ ျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိတာပါဘဲ။ ေရာဂနည္း၊ တရားထိုင္နည္း၊ စိတ္ကိုျပဳျပင္နည္းေတြကို သံုးႏိုင္ၾကပါတယ္”။
• ဒီလိုအတြဲေတြအတြက္ ေနာက္ထပ္အၾကံေပးခ်က္တခုကေတာ့ သားသမီးမရေသးတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အျပစ္ျမင္မေနၾကဘို႔ပါဘဲ။

ျမန္မာအိမ္ေထာင္ရွင္အမ်ိဳးသမီးေတြ စိတ္ဖိအားနည္းႏိုင္ၾကပါေစ။ တရားဘာဝနာပြါးျပီး၊ သားသမီးရတနာေတြ မ်ားမ်ားရႏိုင္ၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၃-၂ဝ၁၄

Contraceptives and breastfeeding ႏို႔တိုက္မိခင္မ်ားအတြက္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား

$
0
0
ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြက နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သက္ေရာက္ေစတာကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္တား စားေဆးေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး သံုးေနၾကတာက ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ၊ တေန႔တလံုး စားရတဲ့ ေဆးမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြဆိုတာ Estrogen (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ Progestin (ပရိုဂ်က္စတင္) ေတြ ျဖစ္တယ္။ ကေလး ႏို႔တိုက္သူေတြနဲ႔ သိပ္မကုိက္ဘူး။ ဒီေဆးမ်ိဳးထဲမွာပါတဲ့ Estrogen က ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။

ကေလးတလခြဲရွိတဲ့အထိ တားေဆးမသံုးဘဲလဲ ေနႏိုင္တယ္။ ကေလး ႏို႔ျဖတ္ျပီးရင္ ၾကိဳက္တဲ့ နည္းကို ေျပာင္းသံုးႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲကို ကေလး ၆ လရျပီးမွာ သံုးရင္ ႏို႔ထြက္နည္းတာကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္။ ကေလးကို ႏို႔တိုက္ေပးေနရင္ ေနာက္ကေလး ရဘို႔ ေဝးတတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ေဆးစာမွာ Lactational amenorrhea ေခၚတယ္။ ရာသီမဆင္း၊ ကေလးမရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

ကေလးေမြျပီးတဲ့ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ခင္ပြန္းနဲ႔ အတူျပန္ေနတာမွာ ျမန္ၾကတာမ်ားတယ္။ ၄ ပတ္ဆိုရင္ ၃ ပံု ၁ ပံုနဲ႔ ၈ ပတ္ဆိုရင္ ၈၈% လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ကေလး ႏို႔တိုက္တံုးသံုးႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား
- Depo-Provera ၃ လခံထိုးေဆးလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
- Progestin-only pill (POP) တမ်ိဳးထဲပါတဲ့ တားေဆးမ်ိဳးက ပိုအဆင္ေျပတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳးကို Mini pill လို႔လဲ ေခၚတယ္။ တားေဆးထဲက ေဟာ္မုန္းဟာ မိခင္ႏို႔ရည္ထဲ မေရာက္ႏိုင္လို႔ ကေလးကို ဒုကၡမေပးပါ။ Progestin-only pill အမ်ိဳးအစားဟာ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲထက္ ကိုယ္ဝန္တားရာမွာ ထိေရာက္မႈ ရာႏွဳန္းနည္းတယ္။ ေဆးကို ေန႔တိုင္းမွန္မွန္ နဲ႔ အခ်ိန္လဲ မွန္မွန္ေသာက္ဘို႔ အထူးသတိၾကီးရမယ္။
- Progestin-only implants အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ အေခ်ာင္းမ်ိဳးသံုးႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Norplant ျဖစ္တယ္။
- Contraceptive implant အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ ေဟာ္မုန္းပါ ေဆးေခ်ာင္းထည့္နည္း Norplant and Jadelle (Norplant II), Implanon, Sino-implant (II) marketed as (Zarin, Femplant and Trust), Nexplanon ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။
- Barrier methods အဖံုး-အကာ-အစြပ္နည္းေတြထဲက Condom (ကြန္ဒြမ္) က ပိုအဆင္ေျပႏိုင္တယ္။
- Intrauterine devices (IUD) သားအိမ္ထဲ (ေကာပါး-တီ) ထည့္နည္းမွာ ဘာေဟာ္မုန္းမွ မပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို သက္ေရာက္မႈ မရွိပါ။
- Intrauterine system (IUS), IUD with progestogen, IntraUterine Contraceptive (IUC) လို႔ ေခၚတာက သားအိမ္အဝမွာ (ပရိုဂ်က္စတင္) တမ်ိဳးထဲသာ ပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို မသက္ေရာက္ေစဘူး။
- Diaphragm (ဒိုင္ယာဖရမ္) နည္းကေတာ့ ကေလးေမြးျပီးစမွာ အရြယ္အစား ရင္စားျပန္မရေသးလို႔ အေနမေတာ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- NuvaRing ထဲမွာလဲ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းမယ္။
- Contraceptive patch = Transdermal patch (Evra, Ortho Evra) ထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin hormones ေတြပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။



ကေလး တလခြဲရွိတဲ့အထိ တားေဆး မသံုးဘဲလဲ ေနႏိုင္တယ္။ ကေလး ႏို႔ျဖတ္ျပီးရင္ ၾကိဳက္တဲ့ နည္းကို ေျပာင္းသံုးႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲကို ကေလး ၆ လရျပီးမွာ သံုးရင္ ႏို႔ထြက္နည္းတာကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္။ ကေလးကို ႏို႔တိုက္ေပးေနရင္ ေနာက္ကေလး ရဘို႔ ေဝးတတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ေဆးစာမွာ Lactational amenorrhea ေခၚတယ္။ ရာသီမဆင္း၊ ကေလးမရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

ကေလးေမြျပီးတဲ့ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ Sexual activity ခင္ပြန္းနဲ႔ အတူျပန္ေနတာမွာ ျမန္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ၄ ပတ္ဆိုရင္ ၃ ပံု ၁ ပံုနဲ႔ ၈ ပတ္ဆိုရင္ ၈၈% လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြက နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သက္ေရာက္ေစတာကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္တား စားေဆးေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး သံုးေနၾကတာက ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ၊ တေန႔တလံုး စားရတဲ့ ေဆးမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြဆိုတာ Estrogen (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ Progestin (ပရိုဂ်က္စတင္) ေတြ ျဖစ္တယ္။ ကေလး ႏို႔တိုက္သူေတြနဲ႔ သိပ္မကုိက္ဘူး။ ဒီေဆးမ်ိဳးထဲမွာပါတဲ့ Estrogen က ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။

ကေလးတလခြဲရွိတဲ့အထိ တားေဆးမသံုးဘဲလဲ ေနႏိုင္တယ္။ ကေလး ႏို႔ျဖတ္ျပီးရင္ ၾကိဳက္တဲ့ နည္းကို ေျပာင္းသံုးႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲကို ကေလး ၆ လရျပီးမွာ သံုးရင္ ႏို႔ထြက္နည္းတာကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္။ ကေလးကို ႏို႔တိုက္ေပးေနရင္ ေနာက္ကေလး ရဘို႔ ေဝးတတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ေဆးစာမွာ Lactational amenorrhea ေခၚတယ္။ ရာသီမဆင္း၊ ကေလးမရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

ကေလးေမြျပီးတဲ့ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ခင္ပြန္းနဲ႔ အတူျပန္ေနတာမွာ ျမန္ၾကတာမ်ားတယ္။ ၄ ပတ္ဆိုရင္ ၃ ပံု ၁ ပံုနဲ႔ ၈ ပတ္ဆိုရင္ ၈၈% လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ကေလး ႏို႔တိုက္တံုးသံုးႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား
- Depo-Provera ၃ လခံထိုးေဆးလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
- Progestin-only pill (POP) တမ်ိဳးထဲပါတဲ့ တားေဆးမ်ိဳးက ပိုအဆင္ေျပတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳးကို Mini pill လို႔လဲ ေခၚတယ္။ တားေဆးထဲက ေဟာ္မုန္းဟာ မိခင္ႏို႔ရည္ထဲ မေရာက္ႏိုင္လို႔ ကေလးကို ဒုကၡမေပးပါ။ Progestin-only pill အမ်ိဳးအစားဟာ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲထက္ ကိုယ္ဝန္တားရာမွာ ထိေရာက္မႈ ရာႏွဳန္းနည္းတယ္။ ေဆးကို ေန႔တိုင္းမွန္မွန္ နဲ႔ အခ်ိန္လဲ မွန္မွန္ေသာက္ဘို႔ အထူးသတိၾကီးရမယ္။
- Progestin-only implants အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ အေခ်ာင္းမ်ိဳးသံုးႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Norplant ျဖစ္တယ္။
- Contraceptive implant အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ ေဟာ္မုန္းပါ ေဆးေခ်ာင္းထည့္နည္း Norplant and Jadelle (Norplant II), Implanon, Sino-implant (II) marketed as (Zarin, Femplant and Trust), Nexplanon ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။
- Barrier methods အဖံုး-အကာ-အစြပ္နည္းေတြထဲက Condom (ကြန္ဒြမ္) က ပိုအဆင္ေျပႏိုင္တယ္။
- Intrauterine devices (IUD) သားအိမ္ထဲ (ေကာပါး-တီ) ထည့္နည္းမွာ ဘာေဟာ္မုန္းမွ မပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို သက္ေရာက္မႈ မရွိပါ။
- Intrauterine system (IUS), IUD with progestogen, IntraUterine Contraceptive (IUC) လို႔ ေခၚတာက သားအိမ္အဝမွာ (ပရိုဂ်က္စတင္) တမ်ိဳးထဲသာ ပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို မသက္ေရာက္ေစဘူး။
- Diaphragm (ဒိုင္ယာဖရမ္) နည္းကေတာ့ ကေလးေမြးျပီးစမွာ အရြယ္အစား ရင္စားျပန္မရေသးလို႔ အေနမေတာ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- NuvaRing ထဲမွာလဲ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းမယ္။
- Contraceptive patch = Transdermal patch (Evra, Ortho Evra) ထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin hormones ေတြပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၆-၈-၂ဝ၁၁

Contraceptive Injections ကိုယ္ဝန္တား ထိုးေဆးမ်ား

$
0
0
၁။ Depo Provera Injection (ဒီပို) ထိုးေဆး
၂။ Depo-subQ Provera 104 Injection (ဒီပို-ဆပ္က်ဴ) ထိုးေဆး
၃။ Combined Contraceptive Injection ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါ ထိုးေဆး
၄။ Noristerat injection (ေနာ္ရစ္တားရက္) ထိုးေဆး

၁။ Depo Provera Injection (ဒီပို) ထိုးေဆး
• DMPA လို႔လဲေခၚတယ္။
• Progestin medroxyprogesterone acetate 150 mg ေဟာ္မုန္းပါတယ္။
• IM အသားေဆးျဖစ္တယ္။ တင္ပါး၊ ေပါင္နဲ႔ လက္ေမာင္းမွာ ထိုးႏိုင္တယ္။
• တႏွစ္ ၄ ခါ၊ ၃ လ (၁၁-၁၄ ပါတ္) တခါထိုးရတယ္။
• 50 mg ပါတာက တလခံျဖစ္တယ္။
• ေဆးမထိုးခင္က ကိုယ္ဝန္မရွိတာ ေသျခာရင္ ေဆးထိုးျပီးတာနဲ႔ ကာကြယ္ျပီးသားျဖစ္မယ္။

၂။ Depo-subQ Provera 104 Injection (ဒီပို-ဆပ္က်ဴ)
• ေနာက္ထပ္ေပၚတဲ့ အလားတူ ၃ လခံ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။
• သူ႔ထဲမွာ Medroxyprogesterone acetate 104 mg သာပါလို႔ ေဟာ္မုန္းက ၃၁% ဘဲပါတယ္။
• ဒါေၾကာင့္ Progestin နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြကို နည္းေစတယ္။
• subQ လို႔ အေသအျခာေရးတာက Subcutaneous S/C အေရျပားေအာက္မွာေဆးထိုးရလို႔ ျဖစ္တယ္။ ေဆးထိုးအပ္ေသးေသးသာသံုးဘို႔လိုတာမို႔ နာတာသက္သာမယ္။
• ဗိုက္နဲ႔ ေပါင္က အေရျပားမွာထိုးသင့္တယ္။
• တႏွစ္ ၄ ခါ၊ ၁၂-၁၄ ပါတ္ တခါ ထိုးပါ။

၃။ Combined Contraceptive Injection ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါ ထိုးေဆးနည္း
• Mesigyna နာမည္နဲ႔ ထိုးေဆးထဲမွာ Estradiol valerate နဲ႔ Norethisterone enantate ပါတယ္။
• (ပရိုဂ်က္စတီရံုး) နဲ႔ (အီစထိုဂ်င္) ေရာထားတဲ့ထိုးေဆးျဖစ္တယ္၊
• တလတခါထိုးရတယ္။ Lunelle ေခၚတယ္။
• တလတခါ ထိုးရတယ္။
• အေမရိကားမွာ ၂ဝဝဝ မွာစသံုးေနတယ္။ ေဆးတခါတည္းထည့္ျပီးသား ေဆးထိုးအပ္ေတြကို စိတ္မခ်ရလို႔ ၂ဝဝ၂ မွာ ျပန္သိမ္းခဲ့ေသးတယ္။ ၂ဝဝ၃ ကထုတ္တာေတြကို စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးေနတယ္။
• Lunelle နဲ႔တူတဲ့ တျခားထိုးေဆးနာမည္ေတြက Cyclofem, Cyclofemina, Feminena, Novafem, Lunella, and Cyclo-Provera ျဖစ္တယ္။
• Mesigyna နဲ႔တူတဲ့ တျခားထိုးေဆးနာမည္ေတြက Norigynon, Mesigyna Instayect, Mesygest, and No 3 injectable Norigynon ေတြျဖစ္တယ္။ ေဆးမထိုးတဲ့လမွာ ကေလးျပန္ရႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ကိုယ္ဝန္ရေစျပီး တခ်ိဳ႕မွာ ၂-၃ လ ေစာင့္ရတယ္။
• ၉၉႕၈% ထိေရာက္တယ္။ အေမရိကားမွာ ဒီေဆး တႏွစ္ထိုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၇၈၂ ေယာက္မွာ ကိုယ္ဝန္ မရတာေတြ႔ရတယ္။
• တခါထိုးျပီး ေနာက္တခါကို ၂၈-၃ဝ ရက္အၾကာမွာ ထပ္ထိုးရမယ္။ ၃၃ ရက္ထက္ေတာ့ ေနာက္မက်ရဘူး။ ရာသီလာတဲ့ရက္ကို ၾကည့္ရတာ မဟုတ္ဘူး။
• Lunelle ေဆးစထိုးရင္ ရာသီေသြး စဆင္းတဲ့ရက္ေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျပီး၊ ဖ်က္ျပီးတဲ့ေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း၊ ကေလးေမြးျပီးတဲ့ေနာက္ ၄ ပါတ္အတြင္း၊ ကေလးႏို႔တိုက္ရင္ ေမြးျပီးတဲ့ေနာက္ ၆ ပါတ္အတြင္း။

၄။ Noristerat injection (ေနာ္ရစ္တားရက္) ထိုးေဆးက တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အေမရိကားမွာ မရဘူး။ Synthetic progestin နဲ႔ Norethisterone enantate ေတြပါတယ္။ ၂ လ ခံတယ္။ ထပ္ထိုးလို႔လဲ ရပါတယ္။ ေရတို ကိုယ္ဝန္တားဘို႔သာ သံုးၾကတယ္။ ဥပမာ ေယာက္်ားကို သားေၾကာျဖတ္ထားတံုး စိတ္မခ်ရေသးခင္မွာ မိန္းမကို ထိုးေပးတယ္။ Rubella ဂ်ာမန္-ဝက္သက္ေရာဂါေတြျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ကိုယ္ဝန္မယူသင့္ေသးလို႔ မိန္းမကိုထိုးေပးတယ္။ မ်ိဳးဥထြက္မွာကို တားေပးတယ္။ ေဆးထိုးျပီး ၈ ပါတ္ေနရင္ သားအိမ္အဝက အခြ်ဲေတြကို ေစးပ်စ္လာေစတယ္။ Doryxas, Norethisterone injectable, Norigest, Nur-Isterate, Syngestal နဲ႔ Unidepo နာမည္ေတြနဲ႔လဲ လာတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၆-၂-၂ဝ၁၂

Contraceptive implant (1) ကိုယ္ဝန္တား အေရျပားေအာက္ ထားရတဲ့ပစၥည္း (၁)

$
0
0
(၁) ကြ်န္မ အသက္ ၃၁ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ တစ္ႏွစ္ရိွပါၿပီ။ Implant ေခၚ လက္ေမာင္းအေရျပားေအာက္တြင္ ထည့္မည့္ ကိုယ္ဝန္တားေဆးေခ်ာင္း ထည့္ခ်င္လို႔ပါ။ သူ၏ ဆိုးက်ိဳး ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကိုသိခ်င္ပါသည္။ ထိုတားေဆးသည္ ၅ ႏွစ္ခံလို႔ ေျပာပါသည္။ ေသာက္ေဆးမ်ားကဲ့သို႔ ဆိုးက်ိဳးမရိွဘူးလို႔ ေျပာပါသည္။ ဟုတ္ပါသလား။ ကိုယ္မလိုခ်င္လို႔ ျပန္ထုတ္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ကေလးျပန္ရသည္ လို႔လည္း ေျပာပါသည္။ ဟုတ္ပါသလား ဆရာ။
(၂) ေဒါက္တာရွင့္ ကေလးက ၁၆ လရွိပါျပီ။ သားဦးပါ။ ကေလးေမြးျပီး ၂ လမွာ လက္ေမာင္းထဲကိုထည့္တဲ့ သားဆက္ျခား အေခ်ာင္းေလး ထည့္ထားပါတယ္။ ထည့္ျပီး ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ရာသီေသြးလံုးဝ မေပၚပါဘူးဆရာ။ ျပီးခဲ့တဲ့ တလေက်ာ္က တခါလာလိုက္ပါတယ္။ သိပ္မမ်ားပါဘူး။ အခုလကေတာ့ ၆ ရက္ေန႔ကစျပီး နည္းနည္းလာပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ လက္ေတြ အရမ္းလည္း ကိုက္ပါတယ္။ ၈ ရက္ေန႔ကေန ၁၂ ရက္ေန႔အထိ အေတာ္မ်ားပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ၂ ရက္ေလာက္ ျခားျပီး ဆက္လာေနတာ အခု ၂၂ ရက္ ေန႔အထိ လာေနလို႔ပါ။ ရာသီေသြးလည္း မ်ားပါတယ္။ ရာသီေသြးေပၚတဲ့ရက္က ၾကာေနေတာ့ စိတ္ပူလိ႔့ပါ။ အရင္တုန္းကလည္း တခါမွ မျဖစ္ဘူးေတာ့ အခုလို အၾကာၾကီးလာေနတာ တခုခုမ်ား မွားလို႔လားလို႔ စိုးရိမ္လို႔ပါ။ လူကလည္း အားနည္းသလို ျဖစ္ျပီး မူးမူးေနပါတယ္။ အခုလို သားဆက္ျခားတဲ့နည္းသံုးရင္ အဲ့လို ျဖစ္တတ္လား သိခ်င္လို႔ပါ။ ရာသီေသြးက ပံုမွန္မေပၚဘူးဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။ အခုလို အားနည္းျပီး မူးေနတာကို ေဆးေသာက္လုိ႔ရလား သိခ်င္လို႔ပါ။

ကိုယ္ဝန္ တားနည္းေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့နည္းကို အမ်ိဳးသမီး အေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္ဝင္စားၾကတယ္။ သားအိမ္ထဲလိုမ်ိဳး အတြင္းက်က်မွာ လုပ္ရတာ မဟုတ္ေတာ့ ရွက္စိတ္ နည္းေစတယ္။ သူမ်ားလဲ ျမင္တာ မဟုတ္ဘူး။ တေန႔တလံုး ေဆးေသာက္ရတာမ်ိဳးလဲ မဟုတ္။ သံုးလတခါ ေဆးထိုးေနဘို႔လဲမလို အၾကာၾကီး ခံတယ္။ အခါတိုင္း အခါတိုင္း သံုးဘို႔ (ကြန္ဒြမ္) ေတြလဲ ဝယ္ေနစရာ မလိုဘူး။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ ေျပာလို႔ အေဖၚ-ခင္ပြန္းက ျငင္းေနမွာလဲ မပူရဘူး။

Implants ဆိုတာ အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ အေခ်ာင္းေလးပါ။ ဆံညွပ္အရြယ္၊ ေကြးႏိုင္ဆန္႔ႏိုင္တဲ့ ျပြန္ေခ်ာင္းကေလးတခု ျဖစ္တယ္။ လက္ေမာင္းအတြင္းဖက္ အေရျပားေအာက္မွာ ထံုေဆး-ပိုးသန္႔ေဆးသံုးျပီး ထည့္ထားရတယ္။ သူကေန Progestogen ေဟာ္မုန္းကို ၃ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ထုတ္ေပးေနမယ္။ လစဥ္ မ-မ်ိဳးဥအိမ္ကေန မ-မ်ိဳးဥမထြက္ေစေအာင္ တားဆီးေပးတယ္။ သားအိမ္အဝရွိတဲ့ ခြ်ဲက်ိတဲ့ အရည္ကိုလဲ ျပစ္ေစးလာေစလို႔ က်ားသုက္ပိုးကို သားအိမ္ထဲ မဝင္ေစေအာင္ ထားမယ္။ သားအိမ္ အတြင္းသား နံရံကိုလဲ ပါးလႊာေစလို႔ သေႏၡတြယ္ကပ္မွာကိုလည္း တားဆီးေပးမယ္။

၉၉% မက ထိေရာက္တယ္။ လစဥ္ရာသီလာအျပီး ၅ ရက္ေျမာက္ေန႔က စထည့္ထားရင္ ခ်က္ခ်င္းထိေရာက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္ဝန္ရွိမေနစေရဘူး။ ကေလးဖြါးျပီးစမွာလဲ ထည့္ႏိုင္တယ္။ သားပ်က္ျပီးစလဲထည့္ႏိုင္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာကိုလဲ သက္ေရာက္မႈမျပဳ။ လစဥ္ ရာသီမလာမီ လကၡဏာေတြကိုလဲ သက္သာေစတယ္။

ဘာဘဲလုပ္လုပ္ သတိၾကီးစရာေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ မေတာ္တာ၊ မထင္တာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ရာသီ မမွန္တာ၊ ထည့္ထားတဲ့ေနရာ ပိုးဝင္တာ၊ နာက်င္တာ၊ ထည့္ေပးတာက ေနရာမက်တာ၊ ထည့္ထားတဲ့ ပစၥည္းက ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္သြားတာ စသျဖင့္။ ၁၉၉ဝ ေက်ာ္မွာ စေပၚတံုးက အလြန္ဆြဲေဆာင္မႈရွိတဲ့ ကိုယ္ဝန္တားနည္းျဖစ္လာရာကေန ၂ဝ၁၁ အစပိုင္းေရာက္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ ရသြားသူေပါင္း ၆ဝဝ ရွိတယ္လို႔ ျဗိတိန္ တီဗြီေတြမွာ ေျပာလာတယ္။ မၾကာခင္မွာဘဲ အဲလိုေျပာတာ မဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း မီဒီယာက နားလည္မႈလြဲတာပါလို႔ (ဂါးဒီးယန္း) သတင္းစာကေန ျပန္ေရးတယ္။ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္ ကိုယ္ဝန္ရသူေပါင္း ၅၄၈ ေယာက္ရွိတယ္ ဆိုတာဟာ မေအာင္ျမင္မႈႏွဳန္း တႏွစ္မွာ ဝ႕ဝ၁၄% သာျဖစ္တယ္။ ေအာင္ျမင္မႈႏွဳန္းက ၉၉႕၉၈% ျဖစ္တယ္။

1. Nexplanon ဆိုတာ Organon ကုမၸဏီကထုတ္ျပီး Etonogestrel ပါတယ္။ ၃ ႏွစ္ခံတယ္။
2. Norplant ကေနာက္မွေပၚလာတာ။ ၁၉၈၃ ကတည္းက ဖင္လန္ႏိုင္ငံမွာ စသံုးခဲ့တယ္။ Levonorgestrel (Progestin) 36 mg ပါျပီး (2.4 mm × 34 mm) အရြယ္ရွိတဲ့ Silicone capsules (၆) ခု ျဖစ္တယ္။ ၅ ႏွစ္ ခံတယ္။ ယပ္ေတာင္ ပံုေလးလို လွလွပပေလး ထည့္ေပးတယ္။ အေပၚကေန ျမင္ေနရတတ္တယ္။ ေသျခာစမ္းရင္ သိႏိုင္တယ္။ အိႏၵိယကထုတ္တဲ့ Norplant capsules ၆ ေတာင့္ထဲမွာ Aprogestin ပါတယ္။ ဝတဲ့သူေတြလဲ ရတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ၅ ႏွစ္ထားႏိုင္တယ္။
3. Jadelle (Norplant II) နာမည္နဲ႔ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ ရွိတယ္။ (2.5 mm × 43 mm) အရြယ္ (စီလီကြန္) (၂) ေခ်ာင္းထဲမွာ 75 mg Levonorgestrel ပါတယ္။ ၁၉၉၆ က စသံုးတယ္။ အစက ၃ ႏွစ္ ေနာက္ေတာ့ ၅ ႏွစ္ အာမခံတယ္။ အစႏွစ္မွာ တေန႔ကို 100 µg/day ေနာက္၊ 40 µg/day နဲ႔ 30 µg/day ႏွဳန္းနဲ႔ ၅ ႏွစ္ၾကာ ထုတ္ေပးေနမယ္။ လက္ေမာင္း အတြင္းဖက္၊ အေရျပားေအာက္မွာ (ဗြီ) ပံုသဏၭာန္ ထည့္ေပးမယ္။ ထည့္နည္းကို http://www.rxlist.com/jadelle-drug.htm မွာ အတိအက် ျပေပးထားတယ္။
4. Implanon (Etonogestrel) ကို ျဗိတိန္မွာ ၁၉၉၉၊ ကတည္းက စသံုးတယ္။ 4 cm x 2 mm အရြယ္ရွိတယ္။ တေတာင္ဆစ္ ေအာက္နား အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ေလ့ရွိတယ္။ အခု အဲဒါ Nexplanon နဲ႔ အစားထိုးလိုက္ျပီ။ ခပ္ဆင္ဆင္ပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ဓါတ္မွန္မွာ ေပၚႏိုင္တာ လုပ္ထားတယ္။ Applicator ပါလို႔ ထည့္ရတာလဲ လြယ္တယ္။ အရင္ဟာကို ၃ ႏွစ္ ေက်ာ္ရင္ေတာ့ အသစ္နဲ႔ အစားထိုးတာ ေကာင္းတယ္။ Implanon ကိုသာ USA မွာ ၂ဝဝ၆ ဇူလိုင္ကစျပီး လိုင္စင္ေပးထားတယ္။ Etonogestrel 68 mg ပါျပီး၊ ၃ ႏွစ္ခံ၊ (၁) ေခ်ာင္းထဲ ျဖစ္တယ္။ ထံုေဆးသံုးျပီး လူနာက ညာသန္ဆိုရင္ ဘယ္လက္ဖ်ံမွာ တေဒါင္ဆဆစ္ အထက္ လက္ေမာင္း အတြင္းဘက္ ၈-၁ဝ စင္တီမီတာ ေနရာမယ္ ထည့္ေပးတယ္။ ၅-၁၅ မိနစ္အလုပ္သာ ျဖစ္တယ္။ ၄% ေလာက္မွာ ေသြးျခည္ဥတာ၊ ေဖါင္းတာ၊ နီရဲတာ၊ နာေနတာ ျဖစ္တတ္တယ္။

မထည့္ခင္ ကိုယ္ဝန္ရွိမေနတာ ေသျခာေစသင့္တယ္။ ဆီးစစ္ပါ။ ရာသီစလာတဲ့ရက္ကေန ၅ ရက္အတြင္း လုပ္သင့္တယ္။ ကေလး ဖြါးျပီးစ၊ ကေလး ၃ ပါတ္အရမွာ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာမွာ ျပႆနာမရွိေစဘူး။ ႏို႔ထဲမွာ ေဟာ္မုန္း နဲနဲေလးေတာ့ ပါေနႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျပီးသူက ခ်က္ခ်င္းထည့္ႏိုင္တယ္။ ထည့္ျပီး ၂၄ နာရီကစျပီး သက္ေရာက္မႈ ရွိမယ္။ ျပန္ထုတ္ျပီးရင္ မၾကာခင္ ကိုယ္ဝန္ ရႏိုင္လာတယ္။

ေရရွည္မွာ ဘာျဖစ္သလဲ။ ကင္ဆာ မျဖစ္တာေတာ့ သိထားတယ္။ တျခားဆိုတာေတြ သိပ္မသိလွေသးပါ။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး မရွိေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေဟာ္မုန္း တန္ခိုးက ၾကီးတယ္။ တခုေကာင္းတာက တခုခုျဖစ္ရင္ ထုတ္ျပစ္လိုက္ယံုဘဲ။ ေဆးထိုးတာသူေတြနဲ႔ မတူဘူး။ ေဆးသတၲိက ခ်က္ခ်င္း ရပ္သြားတာ။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ေသြးဆင္းေနခ်ိန္၊ အသဲေရာဂါရွိေနရင္၊ ေသြးခဲပိတ္ေရာဂါရွိေနရင္ မသံုးရဘူး။ မ်ိဳးဥအိမ္ အက်ိတ္ရွိသူေတြလဲ မသံုးသင့္ဘူး။ လူေကာင္ ဝလြန္းသူေတြအတြက္လဲ ကိုယ္ဝန္တားဘို႔ မေသျခာလွဘူး။ ဥပမာ Body mass index ဆိုတာက 35kg/sq metre ေက်ာ္ေနရင္။ ကိုယ္ဝန္ ရွိေနရင္၊ အသဲေရာဂါ ရွိေနရင္၊ အခု ဒါမွမဟုတ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္က ရင္သား-ကင္ဆာရွိရင္၊ (မိုင္ဂရင္း) အမူးေရာဂါ ရွိရင္ မသံုးသင့္ဘူး။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ = ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ေသြးနဲနဲစြန္းမယ္၊ ရာသီမ်ားမယ္၊ မဆင္းဘဲေနမယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုး၊ ရင္သားနာ၊ စိတ္က်၊ စိတ္မူေျပာင္း၊ ပ်ိဳ႕ခ်င္မယ္၊ ရာသီမလာတာ လူတိုင္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ေရာင္သလိုျဖစ္မယ္၊ ဝက္ျခံပိုထြက္မယ္၊ လူကပိုဝလာ၊ (မဟုတ္ဘူးေျပာတာလဲရွိတယ္)၊ စိတ္မူေျပာင္းလဲ၊ (မဟုတ္ဘူးေျပာတာလဲရွိတယ္)၊ လိင္စိတ္ ေျပာင္းလဲ၊ (မဟုတ္ဘူးေျပာတာလဲရွိတယ္)။

မသံုးသင့္သူေတြ = ေမြးလမ္းကေန ဘာမွန္းမသိဘဲ ေသြးဆင္းေနသူ၊ အသဲေရာဂါဆိုးရွိေနသူ၊ ေသြးခဲပိတ္ေရာဂါရွိေနသူ၊ မ်ိဳးဥအိမ္-အက်ိတ္ ရွိေနသူေတြ၊ St John's wort (Hypericum perforatum, Tipton's Weed, Chase-devil, Klamath weed) ေခၚတဲ့ စိတ္က်ေရာဂါ အတြက္ သံုးတဲ့ တိုင္းရင္းေဆး ေပးေနသူေတြ၊ Rifampicin, Rifabutin, Phenytoin, Carbamazepine, Phenobarbital နဲ႔ Primidone ေဆးေတြ ေသာက္ေနရသူေတြ HIV ေဆးေပးေနသူေတြမွာ သတိထားရမယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္တာ သမိုင္းကို ဆန္းစစ္တဲ့အခါ စိတ္မသက္သာစရာေတြ ေတြ႔လာရတယ္။ ၆-၁-၂ဝ၁၁ လန္ဒန္က လာတဲ့ သတင္းတပုဒ္မွာ ၃ ႏွစ္ခံ Implanon implant သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၅ဝဝ မယ္ ကိုယ္ဝန္ရခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ (တီဗြီ-စတိုရီ) ေတြလည္း ျပၾကတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဒါေပမဲ့တခု ဆက္လာပါတယ္ (မီဒီယာ) သမားေတြဟာ အေျခခံသခ်ၤာကို နားလည္မႈ လြဲေနတယ္တဲ့။ ေျပာတဲ့သူက Medical statistician ေဆးပညာ-စာရင္းဇယား ပညာရွင္ပါ။ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း ကုိယ္ဝန္ ၅၈၄ ဆိုတာဟာ Failure rate မေအာင္ျမင္ႏွဳန္း ဝ႕ဝ၁၄% သာျဖစ္ပါတယ္၊ Success rate ေအာင္ခ်က္က ၉၉႕၉၈၆% ပါတဲ့။

UK မွာ ၁၉၉၉ တည္းက အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၁႕၄ သန္း Implanon ထည့္ထားၾကတယ္။ ၁၆ဝ၇ က (ကြန္ပလိန္႔) တက္တယ္။ ၉၉% ထိေရာက္တယ္။ ညႊန္ၾကားခ်က္လဲ ထုတ္ထားလိုက္တယ္။ လူနာေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ အစံု အသိေပးပါ။ အက်ိဳးနဲ႔ အျပစ္ေတြ၊ တျခားနည္းနာေတြ၊ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ပါေစရမယ္။ ျပႆနာေပၚရင္ ရွင္းလင္းခ်က္၊ ေတာင္းပန္ခ်က္၊ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ၊ ထည့္ေပးထားသူေတြကို (ေဖါလိုအပ္) ေခၚယူစစ္ေဆးမႈ စီစဥ္ေပးပါ၊ မထည့္ခင္က ကုိယ္ဝန္ဟာ သားအိမ္ထဲ၊ သားအိမ္ျပင္ပမွာ ရွိေန-မေန ေသျခာေစပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၃-၅-၂ဝ၁၁ ၂၂-၁၂-၂ဝ၁၁

Alcohol and pregnancy အရက္နဲ႔ကိုယ္ဝန္

$
0
0
အမ်ဳိးသမီးမ်ား အရက္ (သုိ႔မဟုတ္) ဘီယာကုိိ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း ေသာက္သံုးမယ္ဆုိရင္ ဆိုးက်ဳိး ရႏုိင္ပါသလား ဆရာ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ အရက္လံုးဝမေသာက္ဘို႔ ဆရာဝန္တုိင္းကေန တိုက္တြန္း၊ တားျမစ္ပါတယ္။ အထဲက ကေလးကို သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ ေမြးျပီးေနာက္မွာ ကေလးဟာ ေရရွည္ခံစားရႏိုင္တာေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

အရက္ (ဝီစကီ၊ ဝိုင္၊ ဘီယာ၊ ရွန္ပန္း၊ ရမ္၊ ေဗာ္ဒ္ဂါ၊ အားလံုး) ကို ပါးစပ္ကေနေသာက္လိုက္ရင္ ခပ္ျမန္ျမန္နဲ႔ ေသြးထဲကိုေရာက္တယ္။ ဗိုက္ထဲကကေလးေသြးထဲကို အခ်င္းကေနတင့္ကူးျပီး ေရာက္သြားမယ္။ မိခင္ေလာင္း အရက္ေသာက္သေလာက္ အထဲကကေလးဆီေရာက္ပါတယ္။ တခြက္ေသာက္ တခြက္ေရာက္လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ သေႏၶသားဖြံ႔ျဖိဳးမႈကို ထိခိုက္မယ္။ လူေတြအရက္ေသာက္လိုက္ရင္ အရက္ထဲပါတဲ့ဓါတ္ေတြကို ေျပာင္းလဲျပစ္တယ္။ ကေလးမွာ အဲဒီျဖစ္စဥ္က အေတာ္ၾကီးအခ်ိန္ၾကာတယ္။ အရက္ကို အဥျကေန အဆိပ္အေတာက္ေတြဖယ္ေပးတယ္။ ကေလးအဲကေလးက ဘယ္ေလာက္မွ လုပ္ႏိုင္ေသးတာမဟုတ္ပါ။ ဒီေတာါ ကေလးေသြးထဲမွာ အရက္က ၾကာၾကာေနမယ္။ မူးေနတာၾကာမယ္။

မိခင္ေလာင္းက အရက္ကို မ်ားမ်ား၊ ၾကာၾကာေသညက္ရင္ သူကေနေမြးလာမဲ့ကေလးမွာ ဒါေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
• Behavior and attention problems အမူအယာနဲ့ စူးစိုက္မႈျပႆနာ၊
• Heart defects ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ၊
• Changes in the shape of the face မ်က္ႏွာပံုပန္းေျပာင္းျခင္း၊
• Poor growth before and after birth သေႏၶဘဝနဲ႔ ေမြးလာျပီးေနာက္မွာ ဖြံ႔ထြားမႈ ထိခိုက္ျခင္း၊
• Poor muscle tone and problems with movement and balance ၾကြက္သားအားနည္း၊ ထိန္ညွိလုပ္ေဆာင္မႈအားနည္းျခင္း၊
• Problems with thinking and speech ေတြးေခၚမႈနဲ႔ စေကာထိခိုက္ျခင္း၊
• Learning problems သင္ယူမႈထိခိုက္ျခင္း။

တသက္တာျဖစ္မယ္။ အေပ်ာ့အျပင္ေတာ့ မတူၾကပါ။
• Cerebral palsy မ်က္ႏွာတျခမ္းေလျဖတ္ျခင္း၊
• Premature delivery ေစာမြးျခင္း၊
• Miscarriage or stillbirth ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျခင္။ အေသေမြးျခင္း။

အရက္ဘယ္ေလာက္ဆိုရင္ အႏၠရာယ္ရွိသလဲ။ မေျပာႏိုင္ပါ။ မ်ားေလ ဆိုးေလျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁-၁ဝ-၂ဝ၁၃

Oral practice ဆက္ဆံရာတြင္ ပါးစပ္ကို အသံုးျပဳျခင္း

$
0
0
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၅)

ပါးစပ္ကို လိင္ဆက္ဆံရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့အေၾကာင္းေလး ေရးပါမယ္။ ေမးသူလဲရွိ၊ ေရးဘို႔လဲလိုတယ္ ထင္လို႔ပါ။ (အုိရယ္လ္-ဆက္က္စ္) လို႔ ေခၚတာေပါ့။ အေၾကာင္းအရာ တခုခုကို ေရးတဲ့အခါ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္တာမ်ိဳးနဲ႔ စေလ့ရွိတယ္။ အေခၚအေဝၚ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလဲ ဗဟုသုတ ပြါးေပးတတ္ၾကတယ္။ ဒီဟာမွာေတာ့ ထည့္မေရးလိုပါဘူး။ ေခတ္စားတဲ့ ဘန္းစကာေတြပါ ထည့္ေရးရင္ အေတာ္ ရိုင္းၿပီး၊ ပညာေပးနဲ႔ မတူတဲ့အျပင္ လမ္းလြဲပို႔ရာလဲ က်ႏိုင္ပါေသးတယ္။

လိင္ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကို အသံုးျပဳတာက သိပ္မဆန္းေတာ့ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုနည္း လုပ္ပါ-မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ ေျပာဘို႔က ဆရာဝန္ေတြ အလုပ္ မဟုတ္ပါ။ သတိထားစရာေတြ မလုပ္မိရင္ေတာ့ ရႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ားသိၾကတဲ့ STD လို႔ေခၚတဲ့ လိင္ကတဆင့္ရတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြပါ။ ဒီေရာဂါေတြ အေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်င္းေလာက္ဘဲ ဒီေနရာမွာ ေရးပါမယ္။ STD ဆိုတာ လိင္ဆက္ဆံရင္းနဲ႔ ေရာဂါပိုးရွိေနသူဆီက သူ႔အေဖၚကို ကူးစက္ေစတဲ့ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးက ေနရာ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ ျဖစ္တယ္။ ေနရာဆိုတာ ထိစပ္မႈရွိတဲ့ေနရာေတြပါ။ က်ား-မ လိင္အဂၤါေတြ ဆိုတာေတာ့ မေျပာစရာ မလို႔ဘူးေပါ့။ သမား႐ိုးက် မဟုတ္တဲ့ ေနရာေတြကေတာ့ စအို နဲ႔ ပါးစပ္။ ဒီေနရာေတြကိုလဲ အသံုးခ်လို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ အမွတ္ (၁)ကို စအိုအေၾကာင္းနဲ႔ စခဲ့ပါတယ္။ အခု ပါးစပ္နည္း ေရးပါတယ္။

“အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ” ပညာေပးကို ေရးရတာက လက္ကို တုပ္ထားသလို၊ စဥ္းစားမႈကိုလဲ ခ်ဳပ္ထားသလို ရွိရပါတယ္။ ေျခတဖက္ကို ဘရိတ္ေပၚမွာ တင္ၿပီး၊ ကားေမာင္းရသလိုပါဘဲ။ (ဆဲလ္ဖ္-ဆင္ဆာ) ကိုလဲ အထပ္ထပ္ လုပ္ပါမွ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ခပ္႐ြယ္႐ြယ္ ေခတ္တံုးက ဗမာစာနဲ႔ေရးတဲ့ ဒီလိုင္းပညာေပးဆိုတာက အေတာ္ ရွားပါတယ္။ ဆရာပီမိုးနင္း ေရးတာ တစ္တစ္ခြခြ ရွိလြန္းလွတယ္ ထင္တယ္။ အခုစာေရးတဲ့လူကိုလဲ မိတ္ေဆြေတြက “ဒီနံပါတ္ကေတာ့ နဲနဲမ်ားသြားသလား မသိဘူး” လို႔ ေထာက္ျပရေသးတာ။ ေက်းဇူးတင္တယ္ဗ်ာ။

ဒီလိုေရးသားရတာကို မ်ိဳးပြါးက်န္းမာေရးလို႔ ေခၚၾကသလို ဖို-မဆက္ဆံေရး ပညာေပးလို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ တိတိပပ ေျပာရရင္ တခုမွ မျပည့္စံုဘူး။ မ်ိဳးမပြါးဘို႔လဲ ပါသလို၊ ဖိုနဲ႔မ မဟုတ္တာလဲ ပါေသးတာကိုး။ အဂၤလိပ္လိုၾက Sex ဆိုတာနဲ႔ လံုေလာက္တယ္။ ဒီစာလံုးကို ခုေနာက္ပိုင္းမွာ တမင္းစားေရေသာက္ သံုးလာၾကတယ္။ တိုက္ရိုက္ ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ “လိင္” ေပါ့။ ဗမာလိုၾကေတာ့ ဒီစာလံုးကို သံုးဘို႔ မေကာင္းလွေသးဘူး။

၁၉၉၈ ကတည္းက စဥ္တိုက္ ဆက္တိုက္ အခန္းေပါင္း ၉၄ ခုအထိ ျပသခဲ့တဲ့ Sex and the City ဆိုတာက အေတာ္ နာမယ္ၾကီးပါတယ္။ HBO ကေနျပတာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းတြဲမွာ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ၊ Safe sex စိတ္ခ်ရတဲ့ လိင္ဆက္ဆံေရးနဲ႔ Promiscuity အမ်ိဳးမ်ိဳး အေထြေထြေသာ နည္းေတြ ဆိုတာေတြပါတယ္။ ကေန႔ကမာၻမွာ ဆူပါေနရာ ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကဆိုတဲ့ တိုင္းျပည္၊ ေရွ႕မွာေျပးေနတဲ့ နယူးေယာက္ဆိုတဲ့ ျမိဳ႕ေတာ္၊ သူ႔ရဲ႕ ထိပ္တန္းရပ္ကြက္ (မင္ဟတ္တန္) က ေရေပၚဆီအလႊာေခၚမဲ့ Big-city professional women ေတြရဲ႕ လူမႈဘဝထဲက လိင္မႈဘဝေတြကို ကြက္ကြက္ ကြင္းကြင္း ေဖၚျပထားတာပါ။ ကြ်န္ေတာ့္တို႔ဘဝကေတာ့ သိတဲ့အတိုင္းပါဘဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေနရာတကာမွာ သြားတူခ်င္လို႔ မရပါ။

ေရာဂါပိုးေတြက ေသြးတို႔၊ (လင့္ဖ္) တို႔အျပင္ ကုိယ္ခႏၶာကုိယ္ အရည္ေတြထဲမွာလဲ ေနၾကတယ္။ ဆက္ဆံတဲ့အခါ ႏွစ္ေယာက္လံုးကေန အရည္ဆိုတာမ်ိဳး ထြက္ပါတယ္။ သြားရည္ထဲမွာ ဒုကၡမေပးတဲ့ ပိုးေတြ ရွိေနတယ္။ သာမန္အေရျပား ဆိုတာက ေကာင္းေနရင္ ေရာဂါရေစတဲ့ပိုးေတြ အလြယ္တကူ ဝင္မလာႏိုင္ဘူး။ အနာအဆာရွိရင္ေတာ့ ဝင္လာႏိုင္တယ္။ သတိထားဘို႔က ေကာင္းေနတဲ့ လိင္အဂၤါကိုဖံုးထားတဲ့ ပါးလႊာလႊာအေရျပားဟာ ဆက္ဆံရင္းနဲ႔ ေသးငယ္လွတဲ့ ဒဏ္ရာေလးေတြ ရတတ္တယ္။ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္ေအာင္ ငယ္လြန္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ မွန္ဘီလူးနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ၾကည့္မွ ျမင္ရေလာက္ေအာင္ ေသးတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြအတြက္ေတာ့ အဲဒီဒဏ္ရာေလးေတြက (ဆူပါဟိုင္းေဝး) လမ္းက်ယ္ၾကီးေတြလို ျဖစ္ေနတာမို႔ အထဲဝင္လာႏိုင္တယ္။

သီအိုရီေတာ့ ရွိတာေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔ေျပာရရင္ လိင္ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကုိ အသံုးျပဳနည္းက STD ေရာဂါဝင္တာ အေတာ္ နည္းပါတယ္။ ေရာဂါပိုး နာမယ္ေတြကို သိေအာင္ ေရးရရင္ Chlamydia, Syphilis, Gonorrhea နဲ႔ Herpes ေတြပါ။ HIV ကေတာ့ အနာအဆာရွိေနမွ ဝင္မွာပါ။ ဒါေတာင္ သုေတသနအရ ေျပာရင္ Inconclusive “ဟုတ္တယ္လို႔ အတိအက် ေျပာမရေသးဘူး” တဲ့။

အၾကံေပးတာတခုက ဒီပါးစပ္အသံုးျပဳနည္းကို သံုးခ်င္ရင္ အကာအကြယ္ လုပ္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ပါးစပ္နဲ႔ အေဖၚရဲ႕အဂၤါကို တိုက္ရိုက္ မထိေတြ႔ေစေအာင္ အဖံုးသံုးခိုင္းတာပါ။ (ကြန္ဒြမ္)လိုဟာ ျဖစ္ပါတယ္။ Barrier Methods ေခၚပါတယ္။ Saran or Cling Wrap လို႔ေခၚတဲ့ ပလပ္စတစ္ကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ေခ်ာေစတဲ့ေဆး မပါတဲ့ Non-Lubricated Condom ျဖစ္ျဖစ္ Flavored Lubricated Condoms အနံ႔ပါတာျဖစ္ျဖစ္ Kiss of Mint Condoms အေမႊးအၾကိဳင္ပါတာျဖစ္ျဖစ္ သံုးႏိုင္တယ္။ ျပည့္စံုေအာင္ ထည့္ေရးရရင္ Gay ေတြအတြက္ Dental Dams ေတြကို အသံုးခိုင္းတယ္။

တေလာက ေမးတာတခုရွိတယ္။ “သုတ္ရည္ပါးစပ္ထဲ ဝင္မိသြားရင္ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္သလား” တဲ့။ မရပါခင္ဗ်ား။ လက္ခံသူမွာ HIV နဲ႔ B ပိုး ရွိေနၿပီး၊ လုပ္ေပးသူရဲ႕ ပါးစပ္မွာ အနာအဆာရွိရင္၊ ဝင္လာႏိုင္ပါတယ္။ ပါးစပ္သံုးနည္းကို ကုိယ္ဝန္ မရွိေအာင္ ဆက္ဆံနည္းအျဖစ္ သံုးႏိုင္သလို အဂၤါႏွစ္ခု တကယ္ထိေတြ႔မႈ မလုပ္ခင္ Foreplay before intercourse အျဖစ္လဲ သံုးလို႔ ရပါတယ္။ လစဥ္ရာသီဆင္းခ်ိန္မ်ိဳးမွာလဲ Alternative ရေသ့စိတ္ေျဖနည္း အျဖစ္သံုးႏိုင္ေသးတယ္။

ေကာင္းတာေလးေတြ ေရြးေရးရရင္ ပါးစပ္ကို ဖံုးထားတဲ့အလႊာ Mucus membrane က ပိုၿပီး ခိုင္မာလို႔ ေတာ္ေတာ့ ပိုး ဝင္မလာႏိုင္ဘူး။ ၾကိဳက္လြန္းလို႔ ေရွ႕ေနလိုက္သူမ်ားကဆိုရင္ တံေတြးထဲမွာရွိတဲ့ Enzymes အင္ဇိုင္းမ္ ဓါတ္ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ကို အာနိသင္ပ်က္ျပယ္ေအာင္ Neutralize လုပ္ႏိုင္တယ္တဲ့။ ေသျခာတာကေတာ့ အဂၤါခ်င္းထိစပ္တာနဲ႔ စာရင္ေတာ့ ေရာဂါဝင္တာ နည္းပါတယ္။ နည္းတယ္ဆိုတာ မျဖစ္တာကို ဆိုခ်င္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ဆန္႔က်င္သူေတြ အယူခံဝင္တာကေတာ့ ပါးစပ္နည္း Oral sex ဟာ Oral cancer ပါးစပ္ကင္ဆာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္တဲ့။ New England Journal of Medicine ရဲ႕သုေတသနတခုက ဆိုတာကေတာ့ တသက္တာမွာ ပါးစပ္နည္းသံုးတဲ့အဖၚ ၅ ေယာက္ အထိထားသူမ်ားဟာ Throat cancer လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ ျဖစ္ဘို႔ ၂ ဆေလာက္ရွိတယ္တဲ့။

ေဆးပညာေပး အခ်ဳပ္ေရးရရင္ -
၁။ အေျခခံက်တဲ့ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလုပ္ဘို႔ လိုတယ္။ ေရမိုးခ်ိဳး၊ သြားတိုက္၊ ပါးစပ္ေဆး သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ပါ။
၂။ အဂၤါေနရာမွာ ေပါက္တဲ့ အေမႊးအမွ်င္ထဲမွာ ပိုးေရာ၊ ေခြ်းေရာ၊ အညစ္အေၾကးေရာ ေအာင္းေနႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ သန္းေတြ ရွိတယ္။ ေယက္်ားေတြမွာ ဂြ်တ္ေပါက္တယ္။ ဒါေတြက တကုိယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး လိုလို႔ပါ။
၃။ က်ားျဖစ္ျဖစ္၊ မျဖစ္ျဖစ္ အဂၤါတဝိႈက္မွာ ႂကြက္ႏို႔ရွိေနရင္ ဒါဟာ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ STD ျဖစ္ဘို႔ မ်ားတယ္။
၄။ ေပါင္ၿခံ Groin မွာ Lymph nodes တက္ေစ့ေတြ ေရာင္ေနရင္လဲ STD ျဖစ္ဘို႔ မ်ားတယ္။
၅။ က်ားျဖစ္ျဖစ္၊ မျဖစ္ျဖစ္ အျဖဴ-အရည္ဆင္းေနရင္၊ ယားရင္လဲ STD ျဖစ္ဘို႔ မ်ားတယ္။
၆။ ေရးျပီးသားေတြ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။
၇။ က်ားျဖစ္ျဖစ္၊ မျဖစ္ျဖစ္ ဆီးေအာင့္ရင္ အရင္ ေဆးကုပါ။
ဂ။ ပါးစပ္မွာ အနာ-အဆာ-အကြဲ-အရွ ရွိေနရင္ ေရွာင္ပါ။
၉။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အတြင္းသိ အစင္းသိဆိုရင္ ပိုသင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။
၁ဝ။ အဲလိုမဟုတ္ရင္ (ကြန္ဒြမ္) Condom သံုးပါ။

(ကြန္ဒြမ္) သံုးတာဟာ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မႈ မဟုတ္လို႔ သာယာမႈ နည္းတယ္ဆိုတာ စိတ္ပါ။ အရြယ္ရွိသူမ်ားမွာ ေဟာ္မုန္းေတြ ရွိေနလို႔ လိင္ဆက္ဆံခ်င္စိတ္ အၿမဲကိန္းေအာင္းေနပါတယ္။ “စိတ္ကစားမႈ” ကေန ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ “အထိအေတြ႔” ရွိလာရင္ ဆက္ၿပီး စခန္းသြားခ်င္လာတယ္။ အထိအေတြ႔မွာ သာယာတာဟာ စိတ္ေၾကာင့္ပါ။ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္ႏွစ္ဦး လက္ခ်င္း ထိမိတာေတာင္ လိင္စိတ္ ႏိုးထတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က မ်က္စိခ်င္း ဆံုတာနဲ႔ ေမတၲာ သက္ဝင္တယ္ လို႔ ေျပာၾကတယ္ မဟုတ္လား။ စိတ္ပါဘဲ။ လူနာတေယာက္ကို ထိကိုင္၊ စမ္းသပ္တဲ့အခါ အဲလိုစိတ္ မဝင္ေအာင္ ထားတတ္တာက ခိုင္မာတဲ့စိတ္၊ ဘာသာေရး ကိုင္းရိႈင္းသူမ်ားမွာ အဲလိုစိတ္ကို ထိန္းႏိုင္တာတို႔ဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့စိတ္ပါ။ လိင္တူကို စိတ္ဝင္စားတာကလဲ ဆန္းျပားတဲ့စိတ္။ ေဆးပညာအရ စိတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့ သတၲိဟာ ေဟာ္မုန္းေတြ အခ်ိဳးအဆေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းရဲ႕ အထက္မွာက “ထိန္းလို႔ ရတဲ့”၊ “လႊတ္လို႔ လြယ္တဲ့” စိတ္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။

လိင္စိတ္ျဖစ္ေပၚတာ ပံုမွန္ပါ။ နည္းစမ္းခ်င္တာလဲ (ေနာ္မယ္)ပါ။ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့စိတ္အတိုင္း စမ္းခ်င္တဲ့ နည္းကို ကာယကံ ေျမာက္မယ္ဆိုရင္ က်န္းမာေရးပညာေပးေတြနဲ႔ ခ်င့္ခ်ိန္ပါေလ။ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕လိင္အဂၤကို တျခားတေယာက္ကေန ပါးစပ္နဲပျပဳလုပ္ေပးတာကို Cunnilingus လို႔ေခၚတယ္။ Cunnilingus Health risks မိန္းမအဂၤါကိုပါးစပ္သံုးျပီး ဆက္ဆံရာမွာ သတိထားရမဲ့ က်န္းမာေရး = လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြ၊ လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔ နဲ႔ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ကင္ဆာ နဲ႔ လွ်ာကေနထိခိုက္မတာေတြျဖစ္တယ္။http://en.wikipedia.org/wiki/Cunnilingus

Dr. တင့္ေဆြ
၂၈-၁-၂ဝ၁ဝ

Oral practice Q and A ပါးစပ္ အသံုးျပဳျခင္း အေမး-အေျဖမ်ား
February 7, 2010 1:06 PM
ကၽြန္ေတာ္ဟာအေတြ ့အၾကံဳ တခါနွစ္ခါပဲရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ သုတ္မထြက္ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကိုယ့္ဟာကို play ရင္ေတာ့ ထြက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖိုမဆက္ဆံရင္ မထြက္ဖူးျဖစ္ေနတယ္။ ျပီးေတာ့ အရက္တို႔ ေဆးတို ့လဲမသံုးပါဘူး။ အဲလိုမသံုးပဲနဲ႔ကို ၈ နာရီ ၾကာတာေတာင္ သုတ္မထြက္ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ေဆးကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသလား။

February 7, 2010 11:17 PM
က်န္းမာေရး ပညာေပးတာ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ခုပဲ။ ဒီလို Oral sex ကိစၥကို ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကို ပညာေပးေတာင္ ေရးေနရတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ သူမ်ားေတြ လုပ္တာကို မေကာင္းတာ မွန္သမွ် အကုန္သာ လိုက္လုပ္ေနၾကရင္ေတာ့ လူမွဳေရး ျပႆနာေတြက ရွင္းလို႕ ဆံုးေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ENT က ဆရာေတြ oral sex သမားေတြမွာ HPV ေၾကာင့္ Ca tongue ျဖစ္မျဖစ္ သုေတသန လုပ္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

February 23, 2010 5:38 PM
ေယာက်္ားတစ္ေယာက္က လိင္တံအရြယ္အစားက ဘယ္ေလာက္ရွိသင္႔သလဲ။ ျပီးေတာ႔ အရြယ္အစား ပံုမွန္အခ်ိန္မွာ ၁ လက္မေက်ာ္ေက်ာ္နဲ႔ ေတာင့္တင္းခ်ိန္မွာ ၄ လက္မ ရွိရင္ ပံုမွန္အရြယ္အစား ဟုတ္ႏိုင္လား။ အကယ္လို႔ မဟုတ္ရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ။ ရိုင္းသြားရင္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။

February 23, 2010 5:42 PM
ေယာက်္ား လိင္တံပတ္လည္က ဘယ္ေလာက္ရွိသင့္သလဲ။ ငါးမူးလံုးသာသာဘဲရွိတယ္ဆရာ။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။

Penis enlargement ကုိ ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မဖတ္အားေသးရင္ -
"သန္မာ (သာမန္ မဟုတ္ပါ) ေနခ်ိန္ Erectile penis ကို တိုင္းထြာျပီး၊ September 1996 Journal of Urology မွာ ေရးခဲ့တာကေတာ့ 12.9 cm (5.08 in) ပ်မ္းမွ် ရွိပါတယ္။ ဒီဂ်ာနယ္ကဘဲ ဆိုျပန္ေသးတာက ဘယ္ေလာက္ဘဲ နဂိုက အရြယ္အစားရွိေနေန သန္မာလာရင္ ဘယ္ေလာက္ထိ ရွိလာမလဲ ဆိုတာကို တိတိက်က် မွန္းမရပါဘူးတဲ့။ ဂ်ဴး-ေကာ့ေကးဆပ္ ေယာက္်ားေတြဟာ သန္မာခ်ိန္မွာ ပ်မ္းမွ် 13.6 cm (5.35 in) လို႔ December 2000 International Journal of Impotence Research က ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ သိပၸံနည္းက် တိုင္းထြာၾကတာမွာ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူၾကလို႔ အမ်ားေျပာသမွ် ထဲကေန ပ်မ္းမွ်ယူတဲ့အခါ 12.9–15 cm (5.1–5.9 in) ရွည္ျပီး၊ 2.4 and 5.5 cm (0.9 and 2.2 in) လံုးဝန္းတယ္လို႔ မွတ္ယူႏိုင္တယ္။ က်ားလိင္အဂၤါဟာ သန္မာခ်ိန္မွာ ၂ လကၼခြဲမွ မရွိရင္ေတာ့ Micropenis လို႔ဆိုျပီး၊ ေဆးပညာအရ သတ္မွတ္ပါတယ္။"

March 10, 2010 7:18 PM
ကြ်န္ေတာ္ တခုေလာက္ ေမးလိုရမလားခင္ဗ်ား ကြ်န္ေတာ္ သုတ္လႊတ္တာ ၿမန္ပါတယ္။ အဲတာေရာဂါလား ဘာေဆးဝါးေတြ သံုးသင္႔သလဲဆိုတာကို ညြန္ၾကားေပးပါခင္ဗ်ား။

Early ejaculation ကို ဖတ္ပါခင္ဗ်ား။

March 11, 2010 1:30 PM
ကုိယ္ဝန္ပ်က္က်ေစခ်င္ရင္ အရက္နဲ႔ ေသြးေဆးေသာက္ရတယ္ဆုိတာ ဟုတ္ပါသလားခင္ဗ်ား ျပီးေတာ႔ ေတာမီးေတာက္ အရက္နဲ႔ဘာနဲ႔ ေသာက္ရင္ ကုိယ္ဝန္ ပ်က္ေစနုိင္ပါသလဲ။ က်ေနာ့္ သူငယ္ခ်င္း တေယာက္အတြက္ အေရးတၾကီး အကူအညီလုိေနလုိ႔ပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ဥပေဒအရ ကုိယ္ဝန္ပ်က္က်ေအာင္လုပ္တာ အျပစ္ရွိပါတယ္။ အၾကံေတာင္းတာကို ေဆးပညာဗဟုသုတ အျဖစ္သာ ျပန္ေရးပါရေစ။ အရက္အပါအဝင္ ျပင္းထံတဲ့ေဆး၊ အစားအေကာက္ေတြဟာ ကုိယ္ဝန္ႏုတာကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ပ်က္က်တဲ့အထိ ျဖစ္မျဖစ္ေတာ့ တပ္အပ္ မေျပာႏိုင္ပါ။

ျမန္မာေသြးေဆးကို ေဆးပညာအရေတာ့ မသိပါ။ လက္ေတြ႔နယ္ပယ္မွာေတာ့ ျမန္မာေဆးေတြ ေသာက္ျပီး၊ ရာသီထိန္တာ၊ ေနာက္က်တာကို ကုစားလို႔ ရတာေတြ ေတြ႔ဘူးပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ Morning after pill ေခၚတယ္။ Plan B လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ Unwanted 72 (T Pill 72) လို႔လဲ ေခၚတယ္။ အိႏၵိယမွာေတာ့ တရားဝင္ေရာင္းလို႔ ၂ လံုးတြဲေဆး တကပ္ကို ၃၂ ရူးပီးဘဲ ေပးရတယ္။

ဒီေခါင္းစဥ္ကို ပိုျပီးသိလိုရင္ Unwanted Pregnancy မလိုခ်င္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ ကို ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္နည္းလို႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ Privacy အရ သိလိုတာရွိရင္ ကုိယ္ပိုင္ (အီးေမးလ္) လိပ္စာကေန ေမးရင္ တိုက္ရိုက္ ျပန္ၾကားေပးပါမယ္ ခင္ဗ်ား။

Health News Update
• ၂၅-၂-၂ဝဝ၄။ ဆက္ဆံရာတြင္ ပါးစပ္ကိုသံုးလ်င္ Human papilloma virus (HPV) ေၾကာင့္ Oral tumours ခံတြင္းအၾကိတ္ေရာဂါ ရႏိုင္သည္ဟု သံသယရွိခဲ့သည္မွာ ၾကာျပီ။
• ၂၆-၂-၂ဝဝ၄။ အခ်ိဳ႕ေသာ Mouth cancer ခံတြင္းကင္ဆာတို႔သည္ ပါးစပ္သံုးဆက္ဆံနည္းေၾကာင့္ ကူးစက္ေစႏိုင္သည္။
• ၁၁-၅-၂ဝဝ၇။ New England Journal of Medicine (NEJM) တသက္တာတြင္ လိင္ဆက္ဆံရာ၌ ပါးစပ္သံုးသည့္ အေဖၚ ၆ ေယာက္ထက္ ပိုသူ ေယာက္်ား-မိန္းမတို႔သည္ Cancer of the tonsils or at the base of the tongue အာသီး သို႔မဟုတ္ လွ်ာေအာက္ ကင္ဆာျဖစ္ရန္ ၉ ဆနည္းပါး ပိုသည္။
• ၉-၅-၂ဝဝ၇။ လိင္ဆက္ဆံရာတြင္ ပါးစပ္ကိုအသံုးျပဳရန္ အေဖၚ ၅ ေယာက္ထက္ပိုသူမ်ားသည္ မသံုးသူမ်ားထက္ လည္ေခ်ာင္း ကင္ဆာျဖစ္ရန္ အဆ ၂၅ဝ ပိုသည္။
• ၁ဝ-၅-၂ဝဝ၇။ Johns Hopkins Kimmel Cancer Center သုေတသနက Human papillomavirus (HPV) သည္ ေယာက္်ားေရာ၊ မိန္းမပါ Throat cancers လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။
• ၁၉-၂-၂ဝဝ၈။ Oropharyngeal cancer ခံတြင္း-လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ ကာကြယ္မည့္ HPV vaccine ကာကြယ္ေဆးသစ္ Gardasil သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္သာ ထိေရာက္သည္။
• ၅-၁၂-၂ဝဝ၉။ Human papillomavirus (HPV) ရွိေနသူ ေယာက္်ားအား ပါးစပ္သံုးဆက္ဆံနည္းလုပ္မိပါက Oral, Head, Neck, and Throat cancer ခံတြင္း၊ ဦးေခါင္း၊ လည္ပင္း၊ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ တခုခုျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
• ၁ဝ-၃-၁ဝ ေန႔ ရန္ကုန္ကလာတဲ့ (IRIN) သတင္းမွာ “ကုိယ္ဝန္ ပ်က္ျခင္း-ဖ်က္ျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တတိယ အဆိုးဆံုးေသာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေသဆံုးသည့္ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္သည္။” လို႔ ပါတဲ့အတြက္ သတိရွိဘို႔ကိုပါ အၾကံေပးပါရေစ။

Oral Practice and STDs ဆက္ဆံရာမွာ ပါးစပ္ကိုသံုးရင္ ရႏိုင္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/08/oral-sex-and-stds.html

Twins Fetal membranes and placenta အမႊာကိုယ္ဝန္ အခ်င္းနဲ႔ ေရျမြာအိတ္

$
0
0
(၁) Dizygotic twins (ဇိုင္ဂိုမက္တစ္) အမႊာ
အမႊာေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးအမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္ ေမြးဖြါးမႈေပါင္း ၁ဝဝဝ တိုင္းမွာ ဒီလိုအမႊာက ၇ ေယာက္ကေန ၁၁ ေယာက္အထိရွိတယ္။ Sibling twins ေမြးခ်င္းအမႊာလဲေခၚတယ္၊ False twins အမႊာမွားလို႔လဲေခၚတယ္။ မိခင္ေလာင္းဟာ ေနာက္ဆံုးရာသီလာစဥ္က Oocytes ေခၚတဲ့ မ်ိဳးဥ ၂ ခုထြက္ခဲ့ျပီး ဖခင္ေလာက္ဆီက သုက္ပိုး ၂ ခုနဲ႔ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံု ေပါင္းစပ္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမႊာကေလးေတြက လိင္ကအစ မတူၾကပါ။ သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာတြယ္တာလဲ သီးျခား၊ ေရျမြာလဲ တျခားစီ၊ အခ်င္းလဲ သီးသန္႔ရွိတယ္။ တကယ္လို႔ အခ်င္း ၂ ခုဟာနီးကပ္ေနလို႔ တခုနဲ႔တခု ပူးကပ္သြားခဲ့ရင္ ခုခံအားျဖစ္စဥ္မွာ မတည့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(၂) Monozygotic twins (မိုႏိုဇိုင္ေဂါတစ္) အမႊာ
ေမြးဖြါးမႈေပါင္း ၁ဝဝဝ တိုင္းမွာ ဒီလိုအမႊာက ၃ ေယာက္ကေန ၄ ေယာက္အထိရွိတယ္။ မိခင္ေလာင္းဟာ ေနာက္ဆံုး ရာသီလာစဥ္က Oocytes ေခၚတဲ့ မ်ိဳးဥ ၁ ခုထဲထြက္တယ္။ Cleavage ကြဲထြက္ျဖစ္စဥ္ အဆင့္ဆင့္အရ မတူတာ (၃) မ်ိဳးရွိတယ္။ Real twins အမႊာစစ္လို႔ေခၚတယ္။

(က) Cleavage ကြဲထြက္ျဖစ္စဥ္ အဆင့္ ၂ မွာျဖစ္တယ္။ သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာတြယ္တာ သီးျခားျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်င္းသီးျခား၊ ေရျမြာအိတ္သီးျခားစီရွိၾကမယ္။

(ခ) Cleavage ကြဲထြက္ျဖစ္စဥ္ အဆင့္ ၃-၄ မွာျဖစ္တယ္။ embryonic bud ေခၚတဲ့ သေႏၶအဖူးေလးဟာ blastocyst cavity (ဘလတ္စတိုဆစ္) အေခါင္းထဲမွာ တျခားစီျဖစ္လာမယ္။ Chorion (ခိုရီယြန္) ေခၚတဲ့ ေရျမြာအိတ္တထပ္ေရာ အခ်င္းပါ အတူတူျဖစ္ျပီး၊ ေရျမြာအိတ္ကေတာ့ တျခားစီရွိမယ္။ မေန႔က ယမုန္နာေဆးခန္းေလးမွာေမြးတဲ့ အမႊာက ဒီအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။

(ဂ) ရွားတဲ့အမ်ိဳးအစားကေတာ့ Double-layer embryo သေႏၶသားလႊာႏွစ္ထပ္အဆင့္မွာျဖစ္တယ္။ အခ်င္းတူမယ္၊ Chorion (ခိုရီယြန္) ေခၚတဲ့ ေရျမြာအိတ္တထပ္ေရာတူမယ္။ Amniotic cavity ေရျမြာအိတ္လဲတူမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၃-၂ဝ၁၄

Pregnancy Myths ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အယူအဆ အလြဲအမွားမ်ား

$
0
0
၁။ အတူေနတဲ့အေနအထားအရ ကေလးဟာ ေယာက္်ားေလး၊ မိန္းကေလးျဖစ္တယ္။ မဟုတ္ပါ။ ဖခင္ဆီကလာတဲ့ X နဲ႔ Y (ခရိုမိုဇုမ္း) ေတြကေနသာ ကေလးရဲ႕လိင္ကိုသတ္မွတ္တယ္။
၂။ ကေလးႏွလံုးခုန္သံကေန ေယာက္်ားေလး၊ မိန္းကေလးခြဲသိမယ္။ မဟုတ္ပါ။ ဘယ္လိင္ျဖစ္ျဖစ္ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းဟာ တမိနစ္မွာ ၁၂ဝ ကေန ၁၆ဝ ရွိတယ္။
၃။ လက္ကိုေခါင္းေပၚေျမွာက္တင္ရင္ ကေလးကို ခ်က္ၾကိဳးပတ္ေနတတ္တယ္။ မဟုတ္ပါ။ အထဲကကေလး လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္သာ အဲလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၄။ ကိုယ္ဝန္ေပၚရင္ ကေလးက ၾကီးမယ္။ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္တိုင္းမွာ အဲလိုမဟုတ္ပါ။ အရပ္ျမင့္သူေတြက ကိုယ္ဝန္သိပ္မေပၚတတ္ပါ။ ေရျမြာရည္မ်ားတာနဲ႔ အမႊာကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္က သူမ်ားထက္ၾကီးမယ္။
၅။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုး မ်က္ႏွာမွာ တင္းတိတ္ေပၚတာဟာ (ကိုယ္ဝန္မ်က္ႏွာဖံုး) ရာသက္ပန္က်န္မယ္။ မဟုတ္ပါ။ ေမြးျပီး ေျပာင္း၊ ေပ်ာက္ပါမယ္။
၆။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး အတူေနတာ အႏၲရာယ္ၾကီးတယ္။ မဟုတ္ပါ။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
၇။ ကို္ဝန္ရွိစ အိပ္ရာထေေဈဒနာေတြက မနက္ထမွာသာျဖစ္တယ္။ မဟုတ္ပါ။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
၈။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ေရမခ်ိဳးနဲ႔။ မမွန္ပါ။ ေရခ်ိဳး သန္႔ရွင္းဘို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။
၉။ Linea nigra ေခၚတဲ့ ခ်က္ကေန ဆီးစပ္အထိတန္းေနတဲ့ အေရာင္ရင့္မ်ဥ္းေၾကာင္းကေန ေယာက္်ားေလး-မိန္းကေလး သိတယ္။ ေျဖာင့္ရင္ ေယာက္်ားေလး၊ ေကာက္ရင္ မိန္းကေလး။ ခ်က္အထက္ေရာက္ရင္ ေယာက္်ားေလး။ မဟုတ္ပါ။
၁ဝ။ အသားအေရႏူးညံရင္ မိန္းကေလး၊ ေျခာက္ေနရင္ ေယာက္်ားေလး။ မဟုတ္ပါ။
၁၁။ ဆံပင္ပါးျပီး မြဲေျခာက္ရင္ မိန္းကေလး။ မ်ားျပီး အဆီျပန္ေနရင္ ေယာက္်ားေလး။ မဟုတ္ပါ။
၁၂။ အခ်ိဳၾကိဳက္ေနရင္ မိန္းကေလး။ အငန္ နဲ႔ အခ်ဥ္ၾကိဳက္ရင္ ေယာက္်ားေလး။ မဟုတ္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၃-၂ဝ၁၄

Submucous fibroids သားအိမ္အတြင္းလႊာက အလံုး

$
0
0
(၁) ကၽြန္မ အသက္မွာ 40 ျဖစ္ၿပီး 2005 ခုႏွစ္တြင္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ၿပီး ယခု သမီး ၇ ႏွစ္ႏွင့္ သား ၄ ႏွစ္ ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ယခုလက္ရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ႕႕႕႕႕ တြင္ေနထိုင္လွ်က္ရွိၿပီး ဆရာ၀န္ ႕႕႕႕႕ ႏွင့္ ျပသလွ်က္ရွိပါသည္။ Ultrasound ရိုက္ၾကည့္တာ၊ သားအိမ္ထဲမွာ အလံုးေတြ႔ရွိေနေၾကာင္းနဲ႔ အခုဆိုရင္ 3.2cm x 2.7cm ေလာက္ ရွိေနၿပီး ေတြ႔သမွ် OG တိုင္းကေတာ့ ခြဲထုတ္ၿပီး သားအိမ္ပါထုတ္ပစ္မည့္အေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ ကၽြန္မမွာ Thyroid နဲ႔ပက္သက္ၿပီး cazole ေဆးစားခဲ့သည္မွာ တႏွစ္ခြဲရွိၿပီး ေသြးခုန္ႏႈန္း ျမန္ေနေသာေၾကာင့္ မခြဲခိုင္းေသးေသာေၾကာင့္ မခြဲရေသးပါ။ ကာလၾကာျမင့္စြာ ၾကာေနေသာေၾကာင့္ အလံုးမ်ားထပ္ပြားလာမည္ထင္ပါသည္။ ဆရာ့ေဆးစာကို facebook မွာ တင္ထားတာေတြ႔ေသာေၾကာင့္ သားအိမ္ထုတ္ပစ္စရာ မလိုေသာ နည္းလမ္းကို အသံုးျပဳခ်င္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လုပ္ေပးပါသလား။ ဘယ္ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ လုပ္ေပးပါသလဲဆိုတာသိခ်င္ပါသည္။ လက္ရွိခံစားေနရေသာ အမ်ိဳးအစားမွာ သားအိမ္အတြင္းတြင္ အလံုးမ်ားျဖစ္ျခင္း ထင္ပါသည္။ တစ္လတစ္ခါ ရာသီလာခ်ိန္တြင္ မခံမရပ္ႏုိင္ေအာင္ နာက်င္ခံစားရၿပီး ေသြးခဲမ်ားဆင္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ၅ ရက္ေလာက္ ဆင္းတတ္ပါသည္။ က်န္ခဲ့ေသာ တလလံုးတြင္ မည္သို႔ေသာခံစားခ်က္မွ်မျဖစ္ပါ။ ယခင္ Ultrasound ရိုက္ရာတြင္ သားအိမ္ႀကီးေနသည္ဟုေျပာဘူးပါသည္။
(၂) က်မရ့ဲအသက္က ၃၃ ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္သက္ ၅ လေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါျပီ။ မည့္သည့္ တားေဆးသံုးစြဲမႈကိုမွ မျပဳလုပ္ခဲ့ပါ။ ျပီးခဲ့ေသာလမွစတင္ျပီး ပံုမွတ္လစဥ္ ရာသီေသြး ပမာဏထက္ ပိုမ်ားလာသလို ခံစားမိေသာေၾကာင့္ OG ထံျပၾကည့္ရာမွ Ultrasound Result မွာ Sub-mucous Fibroid (3.5 x 4.2 cm) ရွိေၾကာင္းသိရွိခဲ့ရပါတယ္။ သားသမီးရရန္ ခက္ခဲႏိုင္ေၾကာင္းေျပာခဲ့ျပီး OG ထံ အၾကံရယူေစပါတယ္။ သမီးလက္ရွိ OG ႕႕႕႕႕ ႏွင့္ျပေနျပီး လစဥ္ လာအျပီး ၁၅ ရက္ေျမာက္မွာ Duphaston 10 mg အား ၁၅ ရက္ ေသာက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ရာသီကာလ အတြင္းမွာ Ferrovit + Kstat + Kremil S ကို ၅ ရက္ၾကာ ေသာက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ႕႕႕႕႕ မွ ခြဲစိတ္မႈ မလုပ္ေသးဘဲ သဘာဝအတိုင္း သားသမီးရႏိုင္ရန္ ၃ လ ၾကိဳးစားေစလိုျပီး ေနာက္သံုးလအၾကာမွာ ျပန္လာျပဖို႔ ေျပာပါတယ္။ မိသားစုတြင္းမွာလည္း ဆရာဝန္မ်ားရွိတာမို႔ Major Operation တစ္ခုရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြ အက်ိဳးဆက္ေတြကိုလည္း အထိုက္အေလွ်က္ေတာ့ သိခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Sub-mucous Fibroid အေၾကာင္း အင္တာနက္မွ စာေတြ ထပ္ဖတ္တိုင္း ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အရာေတြကို ေတြ႔ျမင္ရတဲ့ အခါလည္း ေတြးေၾကာက္မိျပီး ညအိမ္မေပ်ာ္ျဖစ္ရပါတယ္။ Sub-mucous Fibroid ေတြဟာ In-fertilize ျဖစ္ဖို႔ တကယ္ကို ခက္ခဲတာလား၊ တကယ္လို႔ သားသမီး ရလာခဲ့ရင္ေရာ ပ်က္တာ၊ ေစာေမြးတာေတြ တကယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သလား ဆိုတာကိုပါ။ ဒီေမးခြန္းေတြကို ဆရာမၾကီး ႕႕႕႕႕ က စိတ္မပူပန္ေစခ်င္လုိ႔လား မသိပါဘူး၊ သီအိုရီထဲကအတိုင္း လူနာတိုင္းက ခံစားရတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ပဲ အေျဖေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္လဆို ခြဲစိတ္ဖို႔႕ လုပ္သင့္၊ မသင့္ ဆံုးျဖတ္ရေတာ့မွာပါ။ ခြဲစိတ္ျဖစ္ျပီး ႏွစ္ႏွစ္အၾကာ သားသမီး ျပန္ယူႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ စြန္႔စားသင့္ျပီး တကယ္လို႔ ခြဲစိတ္ရင္းျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ သားအိမ္မ်က္ႏွာျပင္ထိခိုက္ခဲ့ရင္ ထုတ္ပစ္လုိက္ရမွာမလား ဆိုတာကိုလည္း ၾကိဳတင္မသိႏိုင္တာမို႔ ခြဲခန္းထဲကို ဝင္ရမွာကို စိုးထိတ္ေနမိျပန္တယ္။ ဆရာဝန္ ေပးတဲ့ေဆးေတြကိုလည္း မွန္မွန္ေသာက္ေနရတာကလြဲရင္ သမီးတျခားဘာမွလည္း ထပ္မလုပ္တတ္တာမို႔ ဆရာက တစ္ခုခု အၾကံဥာဏ္ေပးေစလိုပါတယ္။

သားအိမ္အက်ိတ္ (အလံုး၊ အသားပို)၊ Myoma (မိုင္ယိုးမား)၊ နဲ႔ Fibroids (ဖိုက္ဘရြိဳက္) အေၾကာင္း ေရးျပီးျဖစ္ပါတယ္။ အခုေမတးာက အဲဒီအလံုးတည္ရွိတဲ့ေနရာ ထူးျခားမႈေၾကာင့္ ထူးျခားတာေတြ ရွိတယ္။ သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာေအာက္မွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ေနတယ္။ က်န္တဲ့ သားအိမ္ၾကြက္သားလႊာထဲရွိတာနဲ႔ သားအိမ္အျပင္လႊာေအာက္မွာရွိေနတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ခံစားရတာ မတူပါ။ အခုအမ်ိဳးအစားမွာ ရာသီေသြးပိုဆင္းမယ္။ ရာသီဆိုတာ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာကေနဆင္းတာ။ သူ႔ေအာက္မွာ အလံုးေၾကာင့္ေဖါင္းၾကြေနျပီး မ်က္ႏွာျပင္ ပိုက်ယ္ျပန္႔ေနမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရာသီပိုမ်ားတယ္။

ကုသနည္းမွာလဲ တမ်ိဳးစဥ္းစာရတယ္။ ရာသီပိုမ်ားမေနတာကို ၾကာၾကာထားလို႔ ေတာ္ေသးတယ္။ မ်ားေနတာက ၾကာရင္ ေသြးအားနည္းလာမယ္။ ခြဲရင္လဲ ေနာင္ကိုယ္ဝန္ယူဘို႔အတြက္ ခက္ႏိုင္ျပန္တယ္။ သားအိမ္အလံုး ရွိေနတံုးမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လာရင္ ဘာျဖစ္လာႏိုင္သလဲဆိုတာ ၾကိဳေျပာမရပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ Fibroids ကပိုၾကီးမလာၾကပါ။ ကေလးကိုလဲ ဘာမွ မျဖစ္ေစပါ။ ကိုယ္ဝန္နဲ႔တြဲရွိေနလို႔လဲ ဗိုက္ခြဲေမြးကိုေမြးရမယ္လို႔ မဆိုလိုပါ။ လူနာတဦးခ်င္းအေပၚမွာ မူတည္ျပီး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ Fibroids ရွိေနတံုးမွာ ခံစားေနရတာေတြ (ေသြးဆင္းမ်ား၊ နာ) မရွိရင္ မခြဲေသးဘဲ ေနႏိုင္တယ္။ တခုခုခံစားလာျပီဆိုရင္ -
1. Submucous fibroids အမ်ားစုကို ခြဲထုတ္သင့္တယ္။
2. Intramural fibroids ဆိုရင္လဲ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ ခြဲထုတ္သင့္တယ္။
3. Intramural myomas ဆိုရင္ မခြဲေသးဘဲ ေနႏိုင္တယ္။
4. Subserous myomas ဆိုရင္ မခြဲေသးဘဲ ေနႏိုင္တယ္။

ဆန္းစစ္မႈတခုရဲ႕ ေကာက္ခ်က္
“Submucosal သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာေအာက္ နဲ႔ Intracavitary သာအိမ္ေခါင္းထဲမွာေနတဲ့ Fibroids ေတြဟာ ကေလးရေစႏိုင္စြမ္း နည္းတယ္။ Hysteroscopic myomectomy ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ဆိုရင္ သက္သာတယ္” လို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ကေလး မရႏိုင္ေတာ့တာလို႔ မဆိုလိုပါ။ ကိရိယာသံုးျပီး ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔လုပ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္မႈ တိုးေစမယ္။

ေမးခြန္း အဆက္။ OG မဟုတ္ေပမယ့္ ဆရာ႔စာတစ္ေစာင္က သမီးစိတ္ခံစားမႈအတြက္ တကယ့္အားေဆးတစ္ခြက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အရမ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ။ မျမင္ဖူး မေတြ႔ဖူးေပမယ့္ ေစတနာအျပည့္နဲ႔ အခ်ိန္ကုန္ခံ ေျဖၾကား ေပးတာအတြက္ သမီးစိတ္မွန္းနဲ႔ပဲ ရည္မွန္းကန္ေတာ့လိုက္ရတာကို ခြင့့္ျပဳပါဆရာ။ ဒီသံုးလအတြင္း ကုသိုလ္ကံ အေၾကာင္းတရားတိုက္ဆိုင္ျပီး သားသမီးရတနာရခဲ့ရင္လည္း သမီးဂရုတစိုက္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္သြားမွာပါ။ မရခဲ့ရင္လည္း ေနာက္ႏွစ္လမွာ စိတ္ရွင္းရွင္းနဲ႔ ခြဲစိတ္ဖို႔ကို ေသခ်ာတိုင္ပင္ျပီး လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာကို လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။

ဟုတ္ျပီ။ အဲလို အျပဳသေဘာထားႏိုင္တာ ေကာင္းတယ္။ ကံတရာဆိုတာ ေျပာမရဘူး။ ခြဲမဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၁-၈-၂ဝ၁၃

Susten 100 ကိုယ္ဝန္မွာသံုးတဲ့ေဆးတမ်ိဳး

$
0
0
သမီးက ကိုယ္ဝန္ ၇ လရိွပါၿပီ။ ကိုယ္ဝန္ စရိွတုန္းကေတာ့ အလုပ္တစ္ဖက္နဲ႔ဆိုေတာ့ ဆရာဝန္က Susten 100 ကုိ မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုး ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ အခု ကိုယ္ဝန္ ၇ လရိွၿပီဆိုေတာ့ အလုပ္နားလိုက္ပါၿပီ။ ဆရာဝန္က Susten ကို ဆက္ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ အဲဒါ Susten ေသာက္ရင္ ဆိုးက်ဳိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါလားရွင့္။

• Susten ဆိုတာ Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းေဆးျဖစ္တယ္။ သေႏၶသားကို သားအိမ္အတြင္းနံရံမွာ လာျပီး တြယ္ကပ္ေစဘို႔ရာမွာ အကူအညီေပးပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ျမဲေစဘို႔ သံုးရတာပါ။ သေႏၶသားကပ္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာလဲ အခ်င္းကေန (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ကို လံုေလာက္ေအာင္ ထုတ္လာႏိုင္တဲ့အခ်ိန္ထိ ဆက္လုပ္ေပးေနပါမယ္။ ကေလးေမြးျပီးတာနဲ႔ အခ်င္းကေန (ပရိုဂ်က္စတီရုန္) မထုတ္ေတာ့ပါ။
• Susten Gel နဲ႔ Susten 100mg injection ထိုးေဆးရွိတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးမွာ ဒီေဟာ္မုန္းက (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္းနဲ႔ တြဲျပီး ကူညီပါတယ္။
• Endometrium သားအိမ္အတြင္းနံရံကို သေႏၶသားကပ္ဘို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေစမယ္။
• Placenta အခ်င္းကိုလဲ အလုပ္အတြက္ကူတယ္။
• Uterus သားအိမ္ကိုလဲ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္မလာေစေအာင္ တားေပးေသးတယ္။
• Breast ႏို႔ကိုလဲ ထြားလာေစမယ္။
• Lactation ႏို႔ရည္လဲ မေမြးမခ်င္း ထြက္မလာေစေအာင္လုပ္တယ္။
• Mucus သားအိမ္အဝမွာရွိတဲ့ အခြ်ဲကိုအားေပးလို႔ အျပင္ကေန ေရာဂါပိုး ဝင္မလာေစႏိုင္ဘူး။
• Pelvic walls တင္ပါးဆံုတြင္းနံရံကိုလဲ ေမြးတဲ့အခါအတြက္ အဆင္သင့္ လုပ္ေပးမယ္။

• ဘယ္မွာသံုးမလဲ
- Fertility treatment (IVF) or GIFT ကေလးမရႏိုင္သူေတြကို ေဆးအျဖစ္ ဒီေဟာ္မုန္းေပးတယ္။
- Recurrent miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္သူေတြ၊
- Amenorrhoea ရာသီမလာဘဲေနသူေတြ၊
- Abnormal uterine bleeding ေသြးပံုမွန္မဟုတ္ဘဲဆင္းေနသူေတြ၊
- Palliative treatment of advanced, inoperable endometrial carcinoma သားအိမ္ကင္တာ ေနာက္ပိုင္းအဆင့္ ေရာက္ေနသူေတြအတြက္ သံုးပါတယ္။

• ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ဝမ္းမမွန္ျဖစ္၊ အစာပိုစာခ်င္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုး၊ တခ်ိဳ႕မွာ က်၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ဝက္ျခံေပါက္၊ အေရျပားအနီကြက္ထြက္၊ စိတ္က်၊ ရင္သားအေနရခက္၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ အသက္ရွဴခက္။
• Carbamazepine ေဆး၊ Phenytoin ေဆးနဲ႔ Ciclosporinေဆးေတြနဲ႔ တြဲမေပးသင့္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃၁-၃-၂ဝ၁၄

Contraceptive IUCD ကိုယ္ဝန္တား သားအိမ္ထဲ ထည့္ထားရတဲ့ ပစၥည္း

$
0
0
ဆရာ IUD က ထည့္ထားရင္သားအိမ္က္ိုေဖာက္ၿပီး ဝမ္းေခါင္းထဲေရာက္သြားႏိုင္ပါလား။ အမ်ိဳးသမီးကိုထည့္ေပးမလုိ႔ကို အမ်ိဳးသမီးရဲ႕အေဒၚေတြက အဲဒီလိုေျပာေနလို႔ပါ။ အဲဒါ႐ွင္းျပေပးပါဆရာ။

ကိုယ္ဝန္တားဘို႔ သားအိမ္ထဲ ထည့္ထားရတဲ့ပစၥည္း Intra-Uterine Contraceptive Device ကို အတိုေကာက္ (IUCD) လို႔ ေခၚရာကေန ပိုတိုတဲ့ (IUD) လို႔ ေခၚလာတယ္။ အဂၤလိပ္စာလံုး (တီ) နဲ႔တူတယ္။ (တိုယိုတာ) အမွတ္တံဆိပ္နဲ႔ ဆင္တယ္။ အရင္ေပၚကာစတံုးက အဂၤလိပ္ စာလံုး (အက္စ္) နဲ႔တူတဲ့ ပလပ္စတစ္ ပစၥည္းေလးက ဆရာဝန္ေတြ သံုးတဲ့ ေျမြရုပ္ေလးနဲ႔ တူတယ္။ ေအာက္ဖ်ားမွာ ႏိုင္လြန္ၾကိဳးေလး ၂ ေခ်ာင္းက သားအိမ္ထဲ ထည့္ျပီးေနာက္ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲမွာ တိုတိုေလးက်န္ေအာင္ ျဖတ္ျပစ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒီပစၥည္းေလး ရွိေန-မေန စစ္လို႔ရေအာင္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ပစၥည္း ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိတယ္။
၁။ Copper IUD (ေကာ္ပါး-တီ) ပစၥည္း။ လူအမ်ားဆံုးသံုးတာျဖစ္တယ္။ Paragard ေခၚတယ္။ သားအိမ္ထဲမွာ ၁ဝ ႏွစ္ၾကာ ထားႏိုင္တယ္။ အေရးေပၚတားနည္း တခုအေနနဲ႔လဲ ဆက္ဆံမႈျပဳျပီး ၅ ရက္အတြင္း ထည့္ေပးႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္း မပါလို႔ ကေလးႏို႔တိုက္သူေတြနဲ႔လဲ သင့္တယ္။ Copper IUD ထဲကပါေနတဲ့ Copper ေၾကးနီဓါတ္ဟာ သုက္ပိုးအတြက္ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။

၂။ Hormonal IUD ေဟာ္မုန္းပါပစၥည္း။ Mirena လို႔ေခၚတာထဲမွာ Levonorgestrel ေခၚတဲ့ Progestin ပါေနတယ္။ ပိုထိေရာက္တယ္။ ေဟာ္မုန္းပါေနလို႔ ေဟာ္မုန္းသတၲိနဲ႔ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး ေတြေတာ့ ရွိလိမ့္မယ္။ သားအိမ္ထဲမွာ ၅ ႏွစ္ၾကာ ထားႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ဝက အခြ်ဲကိုေစးပ်စ္ေစလို႔ သုက္ပိုး ဝင္မလာေအာင္လဲ တားေပးႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ အတြင္းနံရံကိုလဲ ပါးလႊာေစလို႔ မ်ိဳးစပ္မႈျဖစ္အံုးေတာ့ တြယ္ကပ္မႈ မျဖစ္ေစႏိုင္ဘူး။ ရာသီဆင္းတာကိုလဲ နည္းေစႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာတတ္တာလဲ သက္သာေစမယ္။

ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကေန သုက္ပိုးနဲ႔ မ-မ်ိဳးဥ မေတြ႔ေစအာင္လုပ္ေပးတယ္။ မ်ိဳးဥနဲ႔သုက္ပိုး ေတြ႔ၾကအံုးေတာ့ သားအိမ္အတြင္းနံရံမွာ လာမတြယ္ေစႏိုင္ဘူး။ ဒီပစၥည္းရွိေနလို႔ သားအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ျပြန္ေတြကေန အရည္တမ်ိဳးထြက္တယ္။ ဒီအေရထဲမွာ White blood cells ေသြးျဖဴဥ၊ Copper ions (ေကားပါး)၊ Enzymes (အင္ဇိုင္းမ္) ေတြ နဲ႔ Prostaglandins ေဟာ္မုန္းေတြ ပါတယ္။

ဘယ္အခ်ိန္မွာ သားအိမ္ထဲထည့္ေပးမလဲ
ကိုယ္ဝန္မရွိတာ ေသျခာရင္ ထည့္ႏိုင္တယ္။ ကေလးဖြါးဘူးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးကို ထည့္ေပးရတာ ပိုလြယ္ကူတယ္။ ထည့္ထားျပီး ၄-၆ ပတ္ေနရင္ တခါစစ္သင့္တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ရာသီတခါဆင္းျပီးတိုင္း စစ္သင့္တယ္။ ဆရာဝန္ဆီ မသြားႏိုင္ရင္ ကိုယ့္တိုင္ ကိုယ့္လက္ေခ်ာင္းထည့္ျပီး ႏိုင္လြန္ၾကိဳးေလး စမ္းေတြ႔-မေတြ႔စစ္ႏိုင္ပါတယ္။

Copper IUD သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝဝဝ ေယာက္မွာ ၆ ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရတာ ေတြ႔ရတယ္။ Hormonal IUD သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝဝဝ ေယာက္မွာ ၂ ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရတာရဲ႕ အမ်ားဆံုးအေၾကာင္းရင္းက ပစၥည္းထြက္က်တာ မသိလိုက္လို႔ျဖစ္တယ္။ ေမြးျပီးကာစ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ထည့္ျပီးေနာက္ တႏွစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကေလး မေမြးဘူးေသးသူေတြလဲ ျဖစ္တယ္။

Hormonal IUD သံုးသူေတြ ၉ဝ% မွာ ရာသီဆင္းတာ နည္းေစမယ္။ ဗိုက္နာတတ္တာလဲ သက္သာမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ရာသီ မဆင္းတာလဲ ရွိတယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ Endometrial hyperplasia သားအိမ္ေရာဂါ နဲ႔ Endometrial cancer သားအိမ္-ကင္ဆာေတြ ျဖစ္တာ သက္သာေစႏိုင္တယ္။ Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါ ရွိေနသူေတြလဲ ခံစားရတာေတြ သက္သာေစႏိုင္တယ္။ Ectopic pregnancy ျဖစ္တာလဲ နည္းတယ္။ လူ ပိုမဝေစႏိုင္ဘူး။

သတိထားစရာေတြ
• ပိုက္ဆံပိုကုန္က်တယ္။
• ရာသီဆင္းတာ မ်ားတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ဗိုက္နာတာပိုႏိုင္တယ္။ ၾကားရက္ ေသြးနဲနဲဆင္းခ်င္ဆင္းမယ္။
• လူ ၁ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ သားအိမ္ကေန ေပါက္ထြက္သြားတတ္တယ္။
• လူ ၁ဝဝ မွာ ၂ ေယာက္ကေန ၁ဝ ေယာက္ေလာက္ ထြက္က်တတ္တယ္။ ထည့္ကား ပဌမႏွစ္အတြင္း အျဖစ္မ်ားတယ္။
• Hormonal IUD သံုးသူေတြမွာ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ မ်ိဳးဥအိမ္-အက်ိတ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မခြဲရဘဲ ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တားေဆး-စားေဆးေတြလိုဘဲ ေဟာ္မုန္းသတၲိေတြရွိမယ္။ ရင္သားတင္းတာ-နာတာ၊ စိတ္မူေျပာင္းတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ နဲ႔ ဝက္ျခံ ထြက္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ သိပ္မမ်ားလွပါ။
• တကယ္လို႔ ပစၥည္းထည့္ထားရင္း ကိုယ္ဝန္ရရင္ ထုတ္ျပစ္ရမယ္။
• PID တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္ျခင္း ျဖစ္မလား စိုးရိမ္တာရွိေပမဲ့ ထည့္တံုးက ရွိေနခဲ့လို႔ျဖစ္တာမ်ားတယ္။
• STD လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိေနတံုး မထည့္ပါနဲ႔။ STDs ေတြကို မကာကြယ္ႏိုင္ဘူး။

(ေကာပါး-တီ) ကို အေရးေပၚတားနည္းအျဖစ္သံုးနည္း
က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မမ်ိဳးဥေတြဆံုျပီးေနာက္ သားအိမ္နံရံမွာသေႏၶကပ္ျခင္းဟာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆ ရက္ကေန ၁၂ ရက္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ IUDs ထည့္တာကို မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၃ ရက္ ေလာက္အတြင္း အတူေနခဲ့တာကိုပါ ကာကြယ္မယ္။ အဲဒီရက္ဟာ အတူေနခဲ့ျပီး ၈ ရက္အထိအခ်ိန္ၾကာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ရက္ကို မစိမ္းဘဲ မသိႏိုင္လို႔ အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း IUD ထည့္သင့္တယ္။ WHO ကေတာ့ ရာသီရက္ ၁၂ ရက္ေျမာက္ေန႔အထိ သံုးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ Copper IUD ကို ၁၂ ႏွစ္အထိထားႏိုင္တာ ေပၚလာျပီ။ သတိထားဘို႔က (STIs) လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ရွိေနသူေတြ မသံုးသင့္ဘူး။

Follow-up ပစၥည္းထည့္ထားျပီးေနာက္
သေႏၶတား သားအိမ္ထဲထည့္ထားရတဲ့ ပစၥည္းထည့္ထားျပီရင္ ဘာေတြကို ဂရုစိုက္ရမလဲ။ ၄-၆ ပါတ္ေနရင္ ထည့္ေပးတဲ့ ဆရာဝန္က တခါေခၚစစ္ပါမယ္။ ဒိေနာက္မွာေတာ့ တႏွစ္တခါသာစစ္ဘို႔လိုမယ္။ လစဥ္ရာသီလာတိုင္း ထြက္က်-မက် ကိုယ့္ဖါသာစစ္ပါ။ ၾကားထဲမွာလဲ ကိုယ့္ဖါသာ ကိုယ့္လက္နဲ႔ကို စစ္ေနႏိုင္တယ္။ ခက္တာလဲရွိမယ္။ လြယ္တာလဲရွိတယ္။ ဆရာဝန္ကို တိုင္ပင္ပါ။ လိုအပ္တိုင္း ဆရာဝန္ကိုတိုင္ပင္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၆-၂ဝ၁၂
၃၁-၃-၂ဝ၁၄
Viewing all 323 articles
Browse latest View live